Eimreiðin


Eimreiðin - 01.07.1932, Blaðsíða 202

Eimreiðin - 01.07.1932, Blaðsíða 202
434 RITSJÁ eimreiðin Ég hef áður minst á það í öðru sambandi, hve fátt er um göfugar persónur í skáldverkum Laxness. Honum lætur ekki að umgangast engla> heldur leitar hann niður í undirheima mannlegrar fáfræði og lasta. Per" sónurnar þurfa ekki að verða ósennilegri fyrir því. Það er t. d. eðlilesh eins og erfðum og umhverfi er lýst í þessari sögu, að fólkið á Oseyn við Axlarfjörð sé upp og ofan hálfgerður tartaralýður. Af söguhetjunum 1 þessari bók eru það einkum tvær, sem höfundurinn skilur þannig v'ð’ að þær munu lifa í íslenzkum bókmentum. Það er Jóhann Bogesen, hmn gallaði og gersigraði auðvaldskóngur, sem þrátt fyrir ósigur sinn heldur áfram að skoða sig sem forsjón fólksins á Óseyri. Höfundi hefur tekist hér vel að lýsa manntegund, sem til hefur verið f ýmsum kaupstöðum þessa lands, en er nú um það bil að hverfa úr sögunni. Mannfeg- und þessi gat haft meiri kosti en galla, en það sem auðkendi hana fyrst og fremst var hátign sú og almætti, sem yfirskygði hana í meðvit- und almennings. Hin söguhetjan er Salka Valka sjálf, sem alla söguna a enda nýtur óskiftrar samúðar lesandans. Arnaldur í kófinu, sem í fYrrl sögunni er göfugur og hugsjónaríkur unglingur, að því er virðist, er hér orðinn að hálfgerðum auðnuleysingja og ræfli, sem sýnir að lokum að hann er ekki verður ástar þeirrar, sem Salka Valka ber í brjósti til hans. Laxness nefnir bók sína pólitíska ástarsögu, og pólitísk er hún, ÞV1 aldrei hefur áður í íslenzkum nútíðarskáldskap verið brugðið upp ia^n' eftirminnilegri mynd af þeim flokkspólitíska loddaraskap og þjóðmála!eSu glópsku, sem stundum hefur einkent þjóðlífsviðburði síðustu ára. undi hefur tekist ágætlega að standa eins og kýminn, alhugull áhorfand' ufan við hinn pólitíska orustuvöll og sýna viðburðina í því skoplega ljós1’ sem þeir eiga skilið, án þess þó að gleyma nokkurntíma að umvefl3 þessa villuráfandi sauði sína góðlátiegri meðaumkun. Frásögnin 11111 verkfallið á Óseyri, sem Arnaldur kemur af stað til að yfirbuga Boge sen kaupmann, er góð Iýsing á þjóðmálaflónsku og lýðæsingu í háspenuU’ og stendur ekki að baki fundarkaflanum fræga í Ofurefli Einars Kvaran. Maður fer ósjálfrátt að bera saman skáldskapinn og veruleikann og sjá veruleikann í kátlegu ljósi, eftir að hafa Iesið sumar þessar Iýsingar> sV° sem lýsinguna á því, þegar allur verkfallsmanna-hópurinn lammaði sig nie rauða fánann heim að húsi Jóhanns Bogesen, þar sem „jafnvel tólf at* gamlar telpur stóðu undir silkitjölduðum gluggum kaupmannsins, bláaraf hel og gráti nær og hrópuðu: Við viljum hafa brauð handa börnum okkar- Laxness er ekki enn laus við vankantana, sem einkent hafa fyrr' n* smíðar hans. Frásögnin er stundum svo klúr, að lýti eru að. Sam 1 ingarnar eru líka ærið langt sóttar stundum. Það er bæði frumlegt oS fágætt að Iíkja hinu »stirfna kvaki" krossmessufuglsins við ástríðul311 blótsyrði, en að líkja stúlku við hús, sem titrar af sönglagi er að mm kosti hálf-klambraraleg samlíking. Fjarstæður koma stundum eins skollinn úr sauðarleggnum, svo maður situr uppi alveg „grallaralaus lesturinn, eins og t. d. Iýsingin á hinni dæmalausu danzsamkomu jarðarför Beinteins í Króknum, sem elsfa dóttir hins Iátna gengst ' ð og viö við
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200
Blaðsíða 201
Blaðsíða 202
Blaðsíða 203
Blaðsíða 204
Blaðsíða 205
Blaðsíða 206
Blaðsíða 207
Blaðsíða 208
Blaðsíða 209
Blaðsíða 210
Blaðsíða 211
Blaðsíða 212
Blaðsíða 213
Blaðsíða 214
Blaðsíða 215
Blaðsíða 216

x

Eimreiðin

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.