Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 30

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Qupperneq 30
30 5 Ekki er ástæða hér til að rekja sögu tilfinningagreindarhugtaksins hjá fyrirrennurum Golemans. Það er ljóst að sá skilningur sem lagður er í hugtakið í L er runninn frá Goleman og hinni sögu- frægu sjálfshjálparbók hans (1995). skilja orð mín svo að ég amist við því að félagsþroska- og tilfinninganám sé gert að leiðarstefi lífsleiknikennslu heldur beri fortakslaust að skipuleggja hana sem dygða- kennslu í anda skapgerðarmótunar. Ég kannast fúslega við að mörg rit um skapgerð- armótun (t.d. Lickona, 1991) gera tilfinningadygðum ekki nógu hátt undir höfði en einblína á athafnadygðir. Minnumst þess hins vegar að hugmyndirnar að baki jafnt til- finningagreind sem skapgerðarmótun eru upphaflega runnar undan rifjum aristótel- esar. Besta leiðin til að skýra hvað ég á við með því að tilfinningagreindina skorti siðferðilega dýpt er að bera kenningu aristótelesar um tilfinningadygðir saman við kenningu Golemans um tilfinningagreind (sem að miklu leyti endurspeglast í L). Ég vona að með því takist mér að vekja lesendum hugboð um hvernig hugsanlega væri hægt að skipuleggja félagsþroska- og tilfinninganám af því tagi sem L á að leggja grunn að þannig að jafnt sálræn sem siðferðileg markmið fái að njóta sín. tilfinninGaGrEinD­ EЭa tilfinninGaD­yGЭir Samkvæmt kenningu aristótelesar mynda tilfinningar okkar varanlegar og stöðugar skapgerðarhneigðir sem geta, eins og aðrar slíkar hneigðir, verið lofsverðar (dygðug- ar) eða lastverðar (ódygðugar). Tilfinningaþroski og siðferðisþroski eru þannig óað- skiljanleg ferli; það er tómt mál að tala um „tilfinningagreindan“ mann sem ekki er um leið dygðugur eða dygðugan mann sem ekki hefur fengið vel útilátið af „tilfinn- ingagreind“. Þessi kenning tekur á sig ýmsar myndir sem ekki koma allar heim og saman við skilning Golemans á tilfinningagreind,5 jafnvel þótt yfirlýst markmið hans sé ekki annað en það að jarð- og aðgerðabinda kenningu aristótelesar. v­ið sjáum þetta best með því að bera skipulega saman nokkra lykilþætti kenninganna (sjá nánar hjá Kristjáni Kristjánssyni, 2006b). Áhersla Erlu, Jóhanns Inga og Sæmundar er því miður oftar Golemans megin þó að það sé að vísu ekki algilt, eins og við komust að raun um hér á eftir. Tafla 1. Samanbur­ður­ á hug­mynd­um Golemans­ um tilfinning­ag­r­eind­ og­ Ar­is­tóteles­ar­ um tilfinning­ad­yg­ðir­ Tilfinningagreind Tilfinningadygðir a) Sálrænt svið Skapgerð Tilteknar skapgerðarhneigðir b) Alm­ennt lífsm­arkm­ið Árangur Farsæld c) Einkennandi hugsunarháttur Klókindi Siðvit d) Mælikvarði á árangur Sálrænn og huglægur Siðferðilegur og hlutlægur e) Gildissvið Jákvæðar tilfinningar Jákvæðar og neikvæðar tilfinningar f) Áhrif á sjálfið Sjálfsþekking, jákvæð Sjálfsvirðing sjálfsímynd og sjálfsagi g) Viðhorf til ágreinings Lausn ágreinings Hin rétta lausn ágreinings h) Lokam­ark tilfinningaþroska Tilfinningalegt jafnvægi Tilfinningaleg virkni og þróttur og jafnaðargeð L Í FS LE IKn I oG T I L F InnInGAGRE InD
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.