Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 38

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Side 38
38 páfann Goleman sem kennivald (Elias o.fl., 1997, bls. 2; sjá einnig Cohen, 1999, og samanburð Mayers og Cobb, 2000, bls. 167, á skapgerðarmótun og félagsþroska- og tilfinninganámi). í handbók Elias o.fl. (1997) er þó sáralítið fjallað um dygðakennslu, í anda aristótelesar, skapgerðarmótunar eða annarra, og sama gildir um L. að auki má spyrja: Ef félagsþroska- og tilfinninganám á að innibinda dygðakennslu – segjum í anda aristótelesar – hvaða þörf er þá lengur á tilfinningagreindinni? Samkvæmt aristótelesi er fráleitt að kenna einvörðungu athafnadygðir; tilfinningadygðirnar skipta ekki minna máli. Og ég vona að mér hafi tekist að sýna fram á í síðasta hluta ritgerðarinnar að aristóteles gerir þeim í senn ítarlegri og betri skil en Goleman. Þriðju andmælin, sem væru séríslensk, eru þau að ekki sé ástæða til að kenna sið- ferðisdygðir innan lífsleikni þar sem þeim séu þegar gerð skil í annarri námsgrein sem kölluð er krist­in fræði, siðfræði og­ t­rúarbrag­ðafræði; þess vegna sé eðlilegt að einbeita sér að sálrænu hæfninni í lífsleikni. Um þetta mætti hafa langt mál en ég læt eftirfar- andi duga: Það er á allan hátt eðlilegt að nemendur á íslandi séu fræddir um hinn kristna trúar- og siðferðisarf enda hefur hann, ásamt hinum gríska og norræna arfi, mótað íslenska lífssýn í þúsund ár. Það er og eðlilegt að kristni sé gert hærra undir höfði í fræðslu um trúarbrögð og trúarlega siðfræði en öðrum trúarbrögðum, bæði af hinni sögulegu ástæðu og því að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar tilheyrir enn lútersku þjóðkirkjunni og öðrum kristnum söfnuðum. Ég tel einnig fátt athugavert við það markmið námskrár í kristnum fræðum, siðfræði og trúarbragðafræði að miðla til nemenda kristnum gildum á borð við virðingu, heiðarleika, umburðarlyndi, fyrirgefn- ingu og svo framvegis (Menntamálaráðuneytið, 1999d). En hér verður þó að staldra við: Þegar stefnt er að miðl­un þessara siðferðisgilda til nemenda, til viðbótar því að fræða þá um sögulega þýðingu þeirra í kristnu ljósi, verður slíkt að byggjast á þeirri forsendu að um sé að ræða sammannleg gildi sem eigi erindi til allra nemenda, óháð trúarskoðun eða menningarlegum bakgrunni. Ella væri í senn brotið þverlega gegn stjórnarskrárvörðum rétti borgaranna til trúfrelsis og neitað að horfast í augu við þá staðreynd að ísland er nú fjölmenningarlegt samfélag. Á sama hátt eru til sammann- leg gildi sem æskilegt er að miðla til nemenda en ekki eiga sér kristnar eða trúarlegar rætur; nefna má þar dygðir á borð við stolt og réttláta reiði. Ekki er við því að búast að slíkum gildum séu gerð skil í námsgrein um kristin fræði og trúarbrögð; lífsleiknin er þar eðlilegri vettvangur. Eins og rangt væri að einskorða alla lífsgildakennslu skólans við eina námsgrein, lífsleikni, nær heldur engri átt að líta þannig á að þar sem „sið- fræði“ sé nefnd á nafn í annarri námsgrein firri það lífsleiknikennarann ábyrgð á að miðla siðlegum gildum. Þvert á móti er það hárrétt hjá höfundum L að „mannræktin“ er samvinnuverkefni margra námsgreina (L, bls. 8); raunar verkefni skólans í heild. Ég fagna því að tilfinningalegu uppeldi ungdómsins sé aukinn gaumur gefinn. að vissu leyti fagna ég því einnig að út sé komin á íslensku handbók um lífsleiknikennslu þar sem tilfinningaþroski er í öndvegi. Ég hef hins vegar orðað ýmsar efasemdir um það hér að framan að leiðarljós höfunda L – tilfinningagreind í anda Golemans – sé heppilegasta kastljósið á mannlegar tilfinningar eða að það samræmist nógu vel mark- miðum íslensku námskránna. Ég vona einnig að umfjöllun mín hafi, á almennari vísu, skerpt sýn lesenda á þá flokkadrætti sem fyrir hendi eru meðal talsmanna svokall- L Í FS LE IKn I oG T I L F InnInGAGRE InD
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126

x

Uppeldi og menntun

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.