Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 38

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Síða 38
38 páfann Goleman sem kennivald (Elias o.fl., 1997, bls. 2; sjá einnig Cohen, 1999, og samanburð Mayers og Cobb, 2000, bls. 167, á skapgerðarmótun og félagsþroska- og tilfinninganámi). í handbók Elias o.fl. (1997) er þó sáralítið fjallað um dygðakennslu, í anda aristótelesar, skapgerðarmótunar eða annarra, og sama gildir um L. að auki má spyrja: Ef félagsþroska- og tilfinninganám á að innibinda dygðakennslu – segjum í anda aristótelesar – hvaða þörf er þá lengur á tilfinningagreindinni? Samkvæmt aristótelesi er fráleitt að kenna einvörðungu athafnadygðir; tilfinningadygðirnar skipta ekki minna máli. Og ég vona að mér hafi tekist að sýna fram á í síðasta hluta ritgerðarinnar að aristóteles gerir þeim í senn ítarlegri og betri skil en Goleman. Þriðju andmælin, sem væru séríslensk, eru þau að ekki sé ástæða til að kenna sið- ferðisdygðir innan lífsleikni þar sem þeim séu þegar gerð skil í annarri námsgrein sem kölluð er krist­in fræði, siðfræði og­ t­rúarbrag­ðafræði; þess vegna sé eðlilegt að einbeita sér að sálrænu hæfninni í lífsleikni. Um þetta mætti hafa langt mál en ég læt eftirfar- andi duga: Það er á allan hátt eðlilegt að nemendur á íslandi séu fræddir um hinn kristna trúar- og siðferðisarf enda hefur hann, ásamt hinum gríska og norræna arfi, mótað íslenska lífssýn í þúsund ár. Það er og eðlilegt að kristni sé gert hærra undir höfði í fræðslu um trúarbrögð og trúarlega siðfræði en öðrum trúarbrögðum, bæði af hinni sögulegu ástæðu og því að yfirgnæfandi meirihluti þjóðarinnar tilheyrir enn lútersku þjóðkirkjunni og öðrum kristnum söfnuðum. Ég tel einnig fátt athugavert við það markmið námskrár í kristnum fræðum, siðfræði og trúarbragðafræði að miðla til nemenda kristnum gildum á borð við virðingu, heiðarleika, umburðarlyndi, fyrirgefn- ingu og svo framvegis (Menntamálaráðuneytið, 1999d). En hér verður þó að staldra við: Þegar stefnt er að miðl­un þessara siðferðisgilda til nemenda, til viðbótar því að fræða þá um sögulega þýðingu þeirra í kristnu ljósi, verður slíkt að byggjast á þeirri forsendu að um sé að ræða sammannleg gildi sem eigi erindi til allra nemenda, óháð trúarskoðun eða menningarlegum bakgrunni. Ella væri í senn brotið þverlega gegn stjórnarskrárvörðum rétti borgaranna til trúfrelsis og neitað að horfast í augu við þá staðreynd að ísland er nú fjölmenningarlegt samfélag. Á sama hátt eru til sammann- leg gildi sem æskilegt er að miðla til nemenda en ekki eiga sér kristnar eða trúarlegar rætur; nefna má þar dygðir á borð við stolt og réttláta reiði. Ekki er við því að búast að slíkum gildum séu gerð skil í námsgrein um kristin fræði og trúarbrögð; lífsleiknin er þar eðlilegri vettvangur. Eins og rangt væri að einskorða alla lífsgildakennslu skólans við eina námsgrein, lífsleikni, nær heldur engri átt að líta þannig á að þar sem „sið- fræði“ sé nefnd á nafn í annarri námsgrein firri það lífsleiknikennarann ábyrgð á að miðla siðlegum gildum. Þvert á móti er það hárrétt hjá höfundum L að „mannræktin“ er samvinnuverkefni margra námsgreina (L, bls. 8); raunar verkefni skólans í heild. Ég fagna því að tilfinningalegu uppeldi ungdómsins sé aukinn gaumur gefinn. að vissu leyti fagna ég því einnig að út sé komin á íslensku handbók um lífsleiknikennslu þar sem tilfinningaþroski er í öndvegi. Ég hef hins vegar orðað ýmsar efasemdir um það hér að framan að leiðarljós höfunda L – tilfinningagreind í anda Golemans – sé heppilegasta kastljósið á mannlegar tilfinningar eða að það samræmist nógu vel mark- miðum íslensku námskránna. Ég vona einnig að umfjöllun mín hafi, á almennari vísu, skerpt sýn lesenda á þá flokkadrætti sem fyrir hendi eru meðal talsmanna svokall- L Í FS LE IKn I oG T I L F InnInGAGRE InD
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126

x

Uppeldi og menntun

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.