Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 78

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 78
78 grenndarsamfélagsins eru allt tölfræðilega marktækir áhættuþættir frávikshegðunar, jafnvel þegar tekið er tillit til félagsgerðar skólahverfisins. Meginniðurstaða okkar er þó sú að félagsgerðareinkenni grenndarsamfélagsins hafa tölfræðileg tengsl við frávikshegðun unglinga þegar sömu einkennum á einstak- lingsstigi er haldið föstum. í fyrsta lagi hafa mælingar okkar á stöðugleika í félagsgerð grenndarsamfélagsins, það er fjölskyldustöðugleika, búferlaflutningum og félags- legum tengslanetum, umtalsverð samhengisáhrif á frávikshegðun. Niðurstöður sýna að unglingar sem búa í skólahverfum sem hafa mikinn fjölskyldustöðugleika (þ.e. þar sem hátt hlutfall unglinga býr hjá báðum foreldrum sínum) sýna að jafnaði minni frá- vikshegðun en aðrir, burtséð frá því hvort þeir sjálfir búa hjá báðum foreldrum. Enn- fremur kom í ljós að unglingar sem búa í skólahverfi þar sem búferlaflutningar eru hlutfallslega algengir (þ.e. þar sem hátt hlutfall unglinga hefur flutt í nýtt hverfi eða sveitarfélag nýlega) sýna meiri frávikshegðun að jafnaði, að teknu tilliti til þess hvort þeir hafi sjálfir flutt í nýtt hverfi eða sveitarfélag undanfarið ár. Loks neyta unglingar í skólahverfum þar sem félagsleg tengslanet eru þéttari (þ.e. þar sem foreldrar þekkja vini unglingsins og foreldra vina hans í meira mæli) síður fíkniefna, að jafnaði, en þeir sem tilheyra skólahverfum þar sem félagsleg tengslanet eru veikari, burtséð frá því hvort þeirra eigin foreldrar þekki vini þeirra og foreldra vina þeirra. Þessar niðurstöður styðja fyrrgreindar kenningar um félagslega óreiðu og félags- auð og benda til þess að þau kenningarlegu ferli sem rædd voru hér að framan eigi sér stað í íslensku samfélagi. Samkvæmt þessum kenningum hefur félagsgerð sem einkennist af óstöðugleika í för með sér óstöðug og gisin tengsl á milli íbúa grenndar- samfélagsins, það er unglinga, foreldra og nágranna. Niðurstöður okkar sýna einmitt að grenndarsamfélög sem einkennast af litlum fjölskyldustöðugleika og tíðum búferla- flutningum hafa að jafnaði gisnari tengsl á milli foreldra í grenndarsamfélaginu. v­ið svona aðstæður er talið að félagslegt taumhald á börnum og unglingum veikist, til dæmis að eftirlit íbúa með því sem fram fer í grenndarsamfélaginu veikist (Sampson og Groves, 1989; Sampson, Raudenbush og Earls, 1997) og að félagsleg norm missi áhrifamátt sinn (þ.e. hinar óskráðu reglur samfélagsins um hegðun veikist), enda sé máttur félagslegra norma grundvallaður á stöðugum og þéttum samskiptum milli fólks (Coleman, 1988). í samræmi við þessar kenningar benda niðurstöður okkar til þess að óstöðugleiki í félagsgerð grenndarsamfélagsins og veik tengsl milli foreldra hafi útbreidd áhrif á frávikshegðun unglinga í grenndarsamfélaginu, burtséð frá heim- ilisaðstæðum þeirra sjálfra. Á síðustu árum hafa kenningar um félagsauð (social capital) hleypt nýju lífi í grenndarnálgunina. Þessar kenningar leggja áherslu á stöðugleika og þéttni félags- legra tengsla, samstöðu og traust (Coleman 1988; Putnam, 1995). Samkvæmt þessum kenningum eru aukin samskipti innan grenndarsamfélagsins, til dæmis efling frjálsra félagasamtaka, talin stuðla að tilurð og eflingu samskiptaneta sem unnt sé að virkja með ýmsum hætti. Þannig nefnir Coleman (1988) sem dæmi að með því að efla sam- skipti milli foreldra innan grenndarsamfélagsins aukist áhrif þeirra gilda og norma sem foreldrar leggja áherslu á og skapi þannig traust og samheldni. Hann lítur svo á að það séu einmitt svona tengsl sem séu uppspretta þess félagsauðs sem ráði svo ÞAÐ ÞARF ÞoRP …
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.