Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 79

Uppeldi og menntun - 01.01.2006, Page 79
7 miklu um velferð barna og unglinga. Þannig myndist félagsauður sem nýta megi til þess að efla stuðning við og taumhald á börnum og unglingum. Á sama hátt gæti aukið félags- og íþróttastarf og aukin þátttaka í hverfafélögum aukið félagsauð. aukin þátttaka einstaklinga í þeim tengslanetum sem eru til staðar hefur í för með sér aukna samstöðu og aukið eftirlit og aðhald með ríkjandi normum og gildum samfélagsins. Félagsauður leiðir þannig til sterkara félagslegs taumhalds í grenndarsamfélagsinu. Erlendar rannsóknir benda til þess að félagsgerð grenndarsamfélagsins geti styrkt eða veikt félagslegu tengslin sem tengja börn, foreldra, kennara og aðra samfélagsþegna í eina heild. Rannsókn okkar á sambandi félagsgerðar og frávikshegðunar unglinga í íslenskum skólahverfum bendir til þess að sú sé einnig raunin hérlendis. Mælingar á háskólamenntun foreldra í grenndarsamfélaginu tengjast ekki fráviks- hegðun unglinga í gögnum okkar, það er að segja þegar tekið er tillit til þess hvort skólahverfin eru innan höfuðborgarsvæðisins eða utan þess. Þessar niðurstöður eru í ósamræmi við niðurstöður rannsókna frá Bretlandi og Bandaríkjunum sem sýnt hafa neikvætt samband á milli stéttarstöðu foreldra í grenndarsamfélaginu og afbrotatíðni þess (Sampson og Groves, 1989; Sampson, Raudenbush og Earls, 1997). v­elta má vöng- um yfir því hvers vegna menntun foreldra í grenndarsamfélaginu hefur ekki þau tengsl við frávikshegðun sem komið hafa fram erlendis. Efnahagslegur ójöfnuður hef- ur verið minni hérlendis en gengur og gerist í fyrrgreindum löndum (Stefán ólafsson, 1999), en jöfnuður deyfir líklega þau áhrif sem lág stéttarstaða getur haft á lífsskilyrði barna og unglinga. Ennfremur eru gæði íslenskra grunnskóla ekki háð efnahagsstöðu foreldra í grenndarsamfélaginu, að minnsta kosti ekki í þeim mæli sem gerist víða er- lendis. Þess ber þó að gæta að gögnum okkar var safnað árið 1997 og taka þau því ekki tillit til nýlegra breytinga á félagsgerð íslensks samfélags. Jafnframt ber að hafa í huga að í gögnum okkar eru engar beinar mælingar á fátækt eða skorti. Niðurstöður okkar benda þó til þess að félags- og efnahagsstaða foreldra skipti máli. atvinnuleysi foreldra hefur marktæk samhengisáhrif á frávikshegðun unglinga. Unglingar í skólahverfum þar sem hlutfallslega margir jafnaldrar þeirra eiga foreldra sem báðir hafa verið atvinnulausir nýlega sýna að jafnaði meiri frávikshegðun, burt- séð frá því hvort þeirra eigin foreldrar hafi verið atvinnulausir nýlega. í þessu sam- bandi ber að hafa í huga að atvinnuleysi beggja foreldra getur verið vísbending um ólík vandamál. í einhverjum tilfellum gæti atvinnuleysi beggja foreldra endurspegl- að tímabundinn atvinnumissi foreldra með tilheyrandi álagi á fjölskyldumeðlimi. í öðrum tilfellum kann atvinnuleysi beggja foreldra að endurspegla heimilisaðstæður sem einkennast af viðvarandi félagslegum erfiðleikum eða jafnvel heilsufarslegum vandamálum sem halda foreldrum frá vinnumarkaði. Gögn okkar geta ekki gert upp á milli ólíkra skýringa á tölfræðilegu sambandi atvinnuleysis foreldra og frávikshegð- unar, en hver svo sem skýringin er styðja niðurstöður þá hugmynd að álagstengd vandamál fjölskyldna séu ekki einkamál þeirra ungmenna sem við slíkar aðstæður búa heldur hafi vandamálin útbreidd áhrif á grenndarsamfélagið. augljóst er að þörf er á að kanna samband stéttarstöðu, fátæktar, atvinnuleysis og frávikshegðunar betur en kostur gafst á í þessari rannsókn, ekki síst í ljósi þeirra breytinga sem átt hafa sér stað á íslenskri samfélagsgerð á undanförnum árum. JÓn GUnnAR BERnBURG, ÞÓRÓLFUR ÞÓRLInDSSon
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126

x

Uppeldi og menntun

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Uppeldi og menntun
https://timarit.is/publication/581

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.