Búnaðarrit - 01.01.1992, Page 222
Dr. PállA. Pálsson
Tilraunastöð Háskóla íslands í meinafræði að Keldum
Hringskyrfí í nautgripum í Vestur-Eyjafjallahreppi
Hringskyrfi er smitandi húðsjúkdómur í
búfé, sem sveppir (Tricophytus verrucosum)
valda. Ósjaldan smitast fólk af sjúkum grip-
um, og skepnur geta svo aftur smitast af fólki,
sem er með útbrot af völdum þessa svepps.
Þessi húðsjúkdómur er landlægur í flestum
löndum heims og er að jafnaði mest áberandi
í nautgripum, einkum ungviði, en sést sjaldn-
ar á öðrum húsdýrum. Hér á landi hefur
sjúkdómsins aðeins orðið vart í fáein skipti og
tekist hefur að uppræta hann með róttækum
aðferðum.
Sumarið 1933 voru fluttir til landsins fimm nautgripir af holdakynjum frá
Skotlandi. Var þeim komið fyrir í Þerney í sóttvarnarskyni. Nokkru eftir að
gripirnir komu til landsins fór að bera á húðsjúkdómi í þeim. Reyndist það
vera hringskyrfi. Innfluttu gripirnir báru smit í nautgripi bónda, fimm kýr
og tvo kálfa, og fólk á bænum smitaðist.
Hinsvegar var ekki staðfest smit í sauðfé bónda eða í tveimur hestum,
sem í eynni voru. Lækningatilraunir gengu seint og margir óttuðust að
veikin bærist í búfé í landi.
Hinum innfluttu gripum var því öllum slátrað og síðar einnig nautgripum
bónda, en kálfur, sem innflutt kýr eignaðist, var tekinn úr karinu og fluttur í
eldhús húsmóðurinnar, þar sem hann var geymdur, uns hann var fluttur að
Blikastöðum í Mosfellssveit og alinn þar um skeið.
ítarleg sótthreinsun fór fram á gripahúsum í eynni og aðrar varúðarráð-
stafanir gerðar, og tókst á þann hátt að uppræta sjúkdóminn.
Hringskyrfi í Eyjafirði
Haustið 1966 varð vart við hringskyrfi í kúm á bænum Grund í Hrafna-
gilshreppi. Talið var fullvíst að sjúkdómurinn hefði borist með útlendum
Páll A. Pálsson.
Hringskyrfi í Þerney
220