Andvari - 01.01.2009, Page 121

dagný kristjánsdóttir
„Og veistu það, að þú ert ekki tif ‘
Um hinn þunglynda léttleika Steins Steinars
I
Einhverra hluta vegna hefur mér þótt afar erfitt að hitta ljóð Steins Steinars
aftur eftir nokkurn aðskilnað. Mér fannst eins og ég hefði bæði breyst, elst og
mæðst og ljóðin kannski líka. Árum saman kenndi ég erlendum stúdentum
Ijóð Steins og þau höfðuðu til þeirra því ungt fólk laðast að ljóðum Steins.
Ljóðin sem nemendum fundust best voru hin svokölluðu heimspekilegu ljóð
Steins sem fjalla um dauðann, tómið og tilvistarkreppur ýmiss konar. Þetta
eru ljóð eins og L’homme statue:
Ég stóð á miðju torgi,
ég var tákn mín sjálfs
og fólkið starði og starði.
Það þokaði sér nær mér
og þekkti mig til hálfs,
svo fór það fyrr en varði.
Mitt leyndarmál er auður,
sem ég lét því ekki í té:
Ég er lifandi, og dauður.1
L'homme statue eða Mannstyttan er byggt upp kringum magnaðar andstæður;
»Eg“ er tákn mitt en táknið er alltaf klofið og ég get ekki verið bæði tákn-
myndin og táknmiðið sem hún vísar til - aðeins guð er guð. Ég er þannig tákn
einhvers eða tákn um eitthvað en fólkið veit ekki um hvað og því kemur það
n$r til að gá. Það myndi ekki gera það ef ég væri venjulegur maður en ég er
það ekki, ég er ekki aðeins tákn heldur líka stytta og ekki nóg með það heldur
er ég lifandi stytta. En það vita menn ekki. Þeir halda að ég sé dautt efni en
það er ég ekki. Fólkið heldur að það sjái mig allan en það gerir það ekki. Ég
sé hins vegar allt. Þetta ljóð er bæði djúpt og grunnt. Um sumt minnir það á