Andvari

Árgangur

Andvari - 01.01.2009, Blaðsíða 157

Andvari - 01.01.2009, Blaðsíða 157
ANDVARI HAMLET ÍSLENSKRAR LEIKLISTAR? 155 kónginn né látið það ógert?! í verkefnavali sínu og listrænum áherslum kemur hann yfirleitt fram sem fulltrúi borgaralegrar hefðar: hann sér leikhúsið sem tæki til að mennta og upplýsa áhorfendur, vill kenna þeim að meta vestræna klassík, skerpa vitund þeirra um menningarlegar rætur þeirra, en jafnframt að knýja þá til að taka eitthvað sem kalla mætti upplýsta afstöðu til helstu spurn- inga samtíðarinnar. Næsta kynslóð leikhúsfólks, sú sem kemur fram á síðari hluta sjötta áratugarins, var mjög ósátt við það hversu lítið var sýnt á íslandi af hinum nýstárlegu og oft róttæku leikritum sem um þær mundir ruddust fram á sviðum Evrópu: pólitískum verkum Brechts og fantastískri leikritun absúrdist- anna. Það var ekki síst til að vinna að framgangi slíkra sviðsbókmennta sem tilraunaleikhúsið Gríma var stofnað árið 1961. Lárus kom þar hvergi nærri. Var hann ef til vill of bundinn þeirri raunsæishefð, sem hann hafði kynnst í dönsku leikhúsi, til að kunna að meta slíka tilraunastarfsemi? Eða var það sá andi, sem honum fannst ríkjandi í henni, sem hann var frábitinn? Andi von- leysis og uppgjafar, vantrúar á að maðurinn ætti nokkra raunhæfa möguleika á því að bæta lífsskilyrði sín á jörðinni? Sennilega er helsta skýringin á því hversu lítil tengsl Lárus hefur við Grímu-liða þó jarðbundnari: sú að hann var þrotinn að kröftum, þegar hér var komið sögu - auk þess sem hann var að sjálfsögðu bundinn af starfsskyldum sínum í Þjóðleikhúsinu. Gríma var fyrirtæki ungra leikara og þó að þeir væru hugsjónamenn, voru þeir einnig að koma sjálfum sér á framfæri, þar á meðal verkum þeirra yngstu skálda sem leikhúsin báru lítið sem ekkert við að leika. Flest verkefni Lárusar í Þjóðleikhúsinu voru samin í anda raunsæisins: leikrit Arthurs Millers, O’Caseys og Strindbergs. í útvarpinu virðist hann ekki hafa fetað sig inn á aðrar slóðir, en það lætur Þorvaldur ókannað, sem fyrr segir. Þó er engin ástæða til að halda að hann hafi ekki kunnað að meta annars konar leikritun; val hans á leikritum Thorntons Wilder og Pár Lagerkvist á fimmta áratugnum er til vitnis um það. Þorvaldur segir einnig frá því að eitt helsta óskaverkefni hans sem leikstjóra hafi verið Draumleikur Strindbergs og að þjóðleikhússtjóri hafi ekki látið ólíklega hvað það varðar haustið 1955.78 Þá hafi heilsa Lárusar hins vegar brugðist. Hversu „mannlegt eða jákvætt“ verk Draumleikur Strindbergs geti kallast, er mikið álitamál; heimssýn leiksins hefur löngum þótt bæði myrk og dapurleg, mannlegt hlut- skipti sýnt þar í heldur bölsýnu ljósi. Það er mjög bagalegt, hversu lítið Þorvaldur fjallar um leikstjórn Lárusar eftir að komið er í Þjóðleikhúsið. Hann lætur fyrrnefndan kafla um verk hans á fimmta áratugnum nægja, og sá kafli ber, sem fyrr segir, full mik- inn svip af fegrun minningargreinarinnar. Eftir samskiptum hans við leik- endur eða aðra á þessum tíma virðist Þorvaldur lítt hafa skyggnst. Þuríður Pálsdóttir söngkona, sem lék stór hlutverk undir stjórn Lárusar í La Bohéme og Töfraflautunni, segir mér að sér hafi fundist Lárus vera mjög góður í öllu
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178
Blaðsíða 179
Blaðsíða 180
Blaðsíða 181
Blaðsíða 182
Blaðsíða 183
Blaðsíða 184
Blaðsíða 185
Blaðsíða 186
Blaðsíða 187
Blaðsíða 188
Blaðsíða 189
Blaðsíða 190
Blaðsíða 191
Blaðsíða 192
Blaðsíða 193
Blaðsíða 194
Blaðsíða 195
Blaðsíða 196
Blaðsíða 197
Blaðsíða 198
Blaðsíða 199
Blaðsíða 200

x

Andvari

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Andvari
https://timarit.is/publication/346

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.