Hugur - 01.01.2006, Qupperneq 144

Hugur - 01.01.2006, Qupperneq 144
142 Maurizio Ferraris þessum hætti, getur virst þverstæðukennd, eins og þegar spurt er hvort ein- stakir hlutar í heild geti verið stærri en heildin. En hlutar eru ekki það sama og hlutar. Eins og Bolzano leiddi í ljós í Þverstæðum óendanleikans (Paradox- ien des Unendlichen) er „þverstæðukennt“ ekki endilega það sama og „mót- sagnakennt". Þannig er til dæmis fáránlegt að halda því fram að óendanleg tala sé jöfn helmingi sínum, en engin ástæða er til að kalla þá kenningu mót- sagnakennda að óendanleg heild sé jöfn sérhverjum hluta sínum. Sé reynsl- unni aldrei lokið, sannri reynslu af fyrirbæri, er þó áreiðanlega ekki um óend- anleika að ræða, heldur - eins og við höfum séð - ótakmörkun. Þar eiga þessar þverstæður við, en mótsagnir ekki. Við hverfum aftur að þessu síðar. En leiðin þangað liggur ekki um þver- stæðu, heldur ákveðnar ógöngur (aporíu) sem fela í sér — einmitt að því leyti sem þær eru ógöngur - hið ótakmarkaða, fjarveru takmarkana. I reynd felst einn þátturinn í ógöngum tímans í Eðlisfræði Aristótelesar í því að hamra á þeirri þverstæðukenndu staðreynd að það sem hefur að geyma allt sem er, er ekki, eða í besta falli varla. Væri ennfremur gengist við því sem felst í andhverfu ógangnanna og þeirrar staðreyndar sem uppfyllir þær, það er að segja, væri tíminn nærverandi í öllu og fyrir allt, þá væri honum neitað eða — en það er í reynd jafngilt - tíminn væri hluti af rúminu. Það sem hefði átt sér stað fyrir tíu þúsund árum væri þá samtímis því sem var að gerast núna. Af þessu leiðir að vilji maður að allir núverandi hlutir haldi sig innan nús- ins, verður að halda því fram að núið sé ekki fyllilega eða í öllu falli að það sé ekki um of. Þarna er einnig að leita ástæðu þess að hugleiðingar Husserls um tímanleika fela í sér tvö ólík skeið. I hinu fyrra er núið víkkað út, það er að segja punktseðli þess er sljóvgað. En af því leiðir óhjákvæmilega að augnablikið er ákvarðað sem afurðin af tvíþættri ekki-nærveru. I þessu sam- hengi færir Husserl í fyrsta sinn fram þá tilgátu að núið sé ef til vill ekki punktur, heldur geti verið um það að ræða að punkturinn marki endimörk- in á heilu sviði. Hins vegar er ljóst að slík lausn vekur öllu stærri vanda og skilur allt eftir í lausu lofti, sér í lagi þann vanda að skýra hversu lítið um- rætt svið á að vera. Með öðrum orðum, á hvaða stigi er okkur kleift að greina eftirheldni, sem ekki má enduróma í því núi sem hún á þátt í, frá upprifjun? Ef þessi aðgreining virðist vandasöm, sem hún raunverulega er, stafar það af því að þegar litið er á málin á þennan hátt væri hægt að víkka núið takmarkalaust út þannig að það sem gekk á fyrir tvö þúsund árum tilheyrði samt sem áður því sem í reynd er að gerast núna. Að gera hið liðna raunverulegt og virkt í núinu jafngildir því að gera það óraunverulegt, því að í þessu fælist að draga núið undan augnaráðinu og auganu sem deplað er. I síðara lagi, á öðrum stað og öðrum tíma, felur lausn Husserls í sér að inn- lima framleitnina í tímalíkanið með þeirri afleiðingu að núið verður ekki meira nærverandi en svonefnt punktseðli augnabliksins. Þvert á móti verð- ur nærvera þess töluvert minni, þar sem augnablikið takmarkast við að upp- fylla væntingu og núið reynist þá hanga í lausu lofti, klemmt milli fortíðar og framtíðar. Núið sprytti þá af þessum tveimur ekki-nærverum í stað þess
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140
Qupperneq 141
Qupperneq 142
Qupperneq 143
Qupperneq 144
Qupperneq 145
Qupperneq 146
Qupperneq 147
Qupperneq 148
Qupperneq 149
Qupperneq 150
Qupperneq 151
Qupperneq 152
Qupperneq 153
Qupperneq 154
Qupperneq 155
Qupperneq 156
Qupperneq 157
Qupperneq 158
Qupperneq 159
Qupperneq 160
Qupperneq 161
Qupperneq 162
Qupperneq 163
Qupperneq 164
Qupperneq 165
Qupperneq 166
Qupperneq 167
Qupperneq 168
Qupperneq 169
Qupperneq 170
Qupperneq 171
Qupperneq 172
Qupperneq 173
Qupperneq 174
Qupperneq 175
Qupperneq 176
Qupperneq 177
Qupperneq 178
Qupperneq 179
Qupperneq 180
Qupperneq 181
Qupperneq 182
Qupperneq 183
Qupperneq 184
Qupperneq 185
Qupperneq 186
Qupperneq 187
Qupperneq 188
Qupperneq 189
Qupperneq 190
Qupperneq 191
Qupperneq 192
Qupperneq 193
Qupperneq 194
Qupperneq 195
Qupperneq 196
Qupperneq 197
Qupperneq 198
Qupperneq 199
Qupperneq 200
Qupperneq 201
Qupperneq 202
Qupperneq 203
Qupperneq 204
Qupperneq 205
Qupperneq 206
Qupperneq 207
Qupperneq 208
Qupperneq 209
Qupperneq 210
Qupperneq 211
Qupperneq 212
Qupperneq 213
Qupperneq 214
Qupperneq 215
Qupperneq 216
Qupperneq 217
Qupperneq 218
Qupperneq 219
Qupperneq 220
Qupperneq 221
Qupperneq 222
Qupperneq 223
Qupperneq 224
Qupperneq 225
Qupperneq 226
Qupperneq 227
Qupperneq 228
Qupperneq 229
Qupperneq 230
Qupperneq 231
Qupperneq 232
Qupperneq 233
Qupperneq 234

x

Hugur

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Hugur
https://timarit.is/publication/603

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.