Hugur - 01.01.2007, Blaðsíða 209

Milli Guðs ogjjöldans
207
Ég held sjaldan ræður um opinber málefni. Þau eru andstyggileg og
skaðsöm. Slík íhlutun virðist mér vera afskiptasemi og jafngilda því að
hverfa frá vinnu sinni. Ég þarf að glíma við mína eigin fangelsuðu anda
sem eru í ennþá dýpri dýfiissu. Þá heimsækir enginn nema ég. Auk þess
sé ég hvernig þessi sóandi góðgerðarstarfsemi fer með alla góða hugsuði.
Það er ófýrirgefanlegt þegar menntamenn bera ekki skynbragð á verka-
hring sinn.226
Fleiri afnámsræður Emersons byrja með áþekkum hætti: „Ég hef hvorki smekk
fyrir pólitískum málefnum né þá hæfileika sem þarf til vera gefinn fyrir þau. Ég
læt því öðrum það eftir. Þetta mál er þó sér á báti og virðist útheimta að sérhver
borgari taki til hendinni fyrr eða síðar“.227 Þrátt fyrir að Emerson teldi pólitísk
málefni ekki vera það verk sem hann var kallaður til, áliti þau smekkleysu og sóun
sem stæfi tíma frá sjálfsræktinni, fór honum þegar á leið að finnast „ómögulegt,
jafnvel fyrir hörðustu einbúa, að leysa sig frá málefnum líðandi stundar."228 Að-
gerðastefna Emersons í þrælamálinu kom afturhaldssamari stuðningsmönnum
hans í opna skjöldu: „Það kom Philip Randolph á óvart að sjá mig tala um pólitík
andþrælahaldsins í Fíladelfíu. Hann taldi mig líkast til trúa á almenn lögmál og
því væri það einhvers konar yfirlýsing um vantraust á mínum eigin almennu
kenningum að sýna þessu tímabundna hitamáli virka samúð.“229 Emerson forð-
aðist vitaskuld póhtísk hitamál í lengstu lög, en ástæðan var ekki trú hans á eilíf
lög heldur einstakhngseðlið. Það var einmitt sökum þess að hin siðlausu þrælalög
brutu í bága við hin eilífu lög skapara náttúrunnar sem Emerson sá sig knúinn til
að leita sátta í togstreitunni á milli persónulegrar köhunar sinnar og óbærileika
þrælahaldsins sem kahaði hann til verka.
Þróun mála virtist ekki gefa ástæðu til bjartsýni: „mun þrælahaldið kasta mæð-
inni? Ég óttast að svo fari ekki. Það er óhemju iðjusamt, tekur sér aldrei frí. Engar
yfirlýsingar munu leggja það að vehi. [...] Reynsla undanfarinna ára gefur okkur
ekki tilefni til að kasta mæðinni."230 Siðgséðispredikanir og yfirlýsingar höfðu
litlu breytt og Emerson var í ljósi þessa reiðubúinn að styðja skipulagða andspyrnu
gegn þrælahaldi: „Mér þætti óbærilegt ef við létum okkur nægja að vera í vörn.
Frelsið er herskátt."231 Þrátt fyrir þrákelkna einstaklingshyggju sína var Emerson
orðið ljóst að í þessu máli væru einstakir menn máttvana nema þeir byndust sam-
tökum: „Hér er á ferð félagslegt eða opinbert verkefni sem á rétt á sér og enginn
maður getur unnið einn síns liðs. Því verða allir að leggja hönd á plóginn. Dag
nokkurn munum við sameina ríkin, og borgararnir sameinast öðrum mönnum,
með það fyrir augum að útrýma þrælahaldi.1'232 I þágu afnámsmálsins var Emer-
226 Emerson, „The Fugitive Slave Law“ (7. mars 1854), s. 73.
227 Emerson, „Lecture on Slavery" (25. janúar 1855), Emersorís Antislavery Writings, s. 91.
228 Emerson, „Kansas Relief Meeting“ (10. september 1856), Emersorís Antislavery Writings, s. m.
229 Joumals of Ralph Waldo Emerson 1820-1872,8. bindi, s. 531 (feb. 1855).
230 Emerson, „Address to the Citizens of Concord" (3. maí 1851), Emersorís Antislavery Writings, s. 69.
231 Emerson, „The Fugitive Slave Law“, s. 88. Líta má á þessa fullyrðingu Emersons sem mögulegt svar við
fyrrnefndri spurningu Róberts Haraldssonar: „Hvernig er hægt að tala um frelsi [...] í svo andstyggilegum
heimi?“ (FA 42)
232 Emerson, „Lecture on Slavery" (25. janúar 1855), s. 106.