Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2005, Blaðsíða 14

ÞORSTEINN GYLFASON - ABNNING
Þorsteinn Gylfason var svo fjölhæfur að það var töffum líkast. Hann
var afburðanámsmaður þegar í bamaskóla og leiftrandi lærdómsgáfum-
ar virkjaði hann á háskólaárum til að læra heimspeki, sem síðan leiddi
hann til að verða afhaldinn prófessor í heimspeki við Háskóla Islands.
Hann hafði einstakt vald á íslenskri tungu, alinn upp við kné móðurafa
síns Vilmundar landlæknis sem var annálaður íslenskumaður og orða-
smiður, enda tileinkaði Þorsteinn honum verðlaunabók sína Að hugsa á
íslenzku. Þær era skemmtilegar sögumar af samskiptum þeirra Vilmund-
ar og skarpgreinda dóttursonarins, sem hann í sífellu ögraði til að hugsa
dýpra, lengra. Þorsteinn var alltaf að velta fyrir sér hugmyndum og orð-
um, segja frá fræðunum með blæbrigðaríkum orðum, kenna, útskýra og
hafði það lag á efuinu í frjórri hugsun sinni að það var ósvikin skenunt-
un að hlusta á hann. Og svo var hann svo fyndinn. Hann horfði undir-
leitur á selskapinn í ótal samkvæmum áranna, skaut leifmrsnöggt athuga-
semdum irm í samræðumar svo alhr skelltu uppúr. Hann lagði á langar
sögur með kankvísu speimuhléi í miðju og safaríkum broddi í enda og þá
lauk sögunni jafhan með hans eigin ktukandi, smitandi hlátri. Hann var
gleðigjafi.
Mannkostdr Þorsteins Gylfasonar vom ndnnaðir úr mörgum þráðum,
nátengdum gáfum hans, skilningi á mannssáhnni og inannlífimi. Trygg-
lyndi og vinfesta var hans aðal og með því fylgdi allt sem hann áttá og
vildi gefa umhverfi sínu, samtíðarmönnum, nemendum og vnum. Börn
og unglingar urðu kunningjar hans á augabragði. Þeim fannst hann svo
alúðlegur og þar á ofan alvitur. Sjálfur sagði hann að börn hændust að
honum af því að hann að skipti sér ekki af þeirn. En það var öðm nær.
Þegar hann kom á heimili vinanna og krakkamir ætluðu að flýja og koma
sér undan fullorðinstali, var hann áður en við var litið kominn í hróka-
samræður við þau um heima og geima á einhverjum sérstæðmn jafn-
ræðisgrundveLLi. A Aragötunni, þegar hann var kominn heim efdr náms-
dvalir ytra, þótti það mikið æ\'infyri að fá að koma inn á Aragötu 11 og
skeggræða við Þorstein um ýmis dularfull máleíhi eða hlusta á hann spila
á píanóið. Það var hægt að spyrja hann um allt sem enginn annar \dssi,
bara ekki tmfla hann þegar hann var að vinna. Fræg saga í götunni er af
því þegar hann í beinu ffamhaldi af hljómleikum og heimspekilegum
umræðum hljóp út með strákunum til að losa grjót í óbyggðunt grunni
og átti að hlaða í fornmannakofa og allir sögðu stoltir frá heima hjá sér
um kvöldið. Líka hefur lifað sú saga að einu sinni vom krakkarnir farnir