Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.05.2005, Blaðsíða 124

KRISTJAN ARNASON
um að þeir sem ekki hafa tölvur séu hlynntari þth að búa eigi til íslensk
orð (V35). Hér virðist þrh sem samband sé milli skoðana og tölvtmotk-
unar. Einnig er mjög marktækt samhengi milli aðgangs að tölvum og
þess hvort menn nota orðið e-mail eða tölvupóstur. Greinilegt er að töhu-
notendur nota frekar enska orðið e-mail (V36).
Það kemur væntanlega ekki á óvart að tölvum fylgi enskunotkmi, þar
sem stærstur hlutd tölvuefiois er á ensku. Sú staðrejmd að þeir sem nota
net og tölvu eru síður á þth að íslenska beri orðin og nota frekar enska
orðið e-mail en hið íslenska tóívupóstur bendir e.t.v. einnig til þess að um-
hverfið hafi áhrif á vahð milli orða. Þeir sem nota tölvur eru ekki eins
„hreintungusinnaðir" og hinir. Hins vegar má minna á að ekki er mark-
tækur munur milh tölvunotenda og þeirra sem ekki nota tölvu þegar
spurt er um afstöðu til þess að enska verði móðurmál allra í heiminum,
eða um það hvort enska eigi að vera vinnumál í íslenskum fjTÍrtækjmn.
Ekki er heldur skoðanamunur milli hópaxma um það hvort daglegt mál
eigi heima í útvarpi og sjónvarpi.
4.7 Samfélagssýn
I lok hvers viðtals voru viðmælendm spmðir spurningar sem kalla má
hugmyndafræðilega, jafnvel pólitíska. Spurt var hvort mönnrnn þætti
mikilvægara samstaða eða einstaklingsfrelsi. Fróðlegt þótti að kanna
hvort eitthvert samhengi mætti sjá milli þess hvaða almennu skoðanir
menn aðhyllast um þetta og þess hvaða skoðanir þeir hefðu á enskunotk-
un eða málrækt. Ef marka má svörin virðast Islendingar ahnennt leggja
meira upp úr samstöðu en einstaklingsfrelsi, því 54% aðspmðra töldu
samstöðu mikilvægari, en 23% töldu einstakhngsfrelsi mikilvægara. 10%
töldu að hvort tveggja væri jafnmikilvægt, og 10% vissu ekki á hvorn
veginn þeir ættu að svara. 1% neitaði að svara og 1% taldi eitthvað ann-
að mikilvægara.
Ekki er marktækur munur milli þessara skoðanahópa á enskunotkun,
en hins vegar má greina mtm á þeim þegar spurt er um hugmyndafræði
um málrækt og um orðanotkun. Þeir sem styðja samheldni eru frekar á
því að notuð séu of mörg ensk orð (V37), og á sama hátt era þeir firekar
á því að búa eigi til íslensk orð (V38). Einnig er marktækur inunm milli
hópanna þegar valið stendur á milli þess að nota orðið e-mail eða tölvu-
póstur. Þeir sem velja samheldni velja frekar íslenska orðið en hinir (V39).
Það kemur einnig fram munur inilli þessara hópa í svörum þegar spurt