Tímarit Máls og menningar - 01.01.1988, Blaðsíða 116

Tímarit Máls og menningar
hennar öll sín fegurstu ljóð en gat stöðu sinnar vegna ekki fengið hennar.
Laure de Noves var holdtekning æðstu drauma skáldsins og var honum því
eilífur innblástur. Laure í skáldsögu minni er hins vegar gerólík. Hún veitir
Pierre engan innblástur. Hún veldur honum hugarórum, en verður ekki til
þess að hann komi fleiru í verk en áður.
F. R.: Svipað þema er að finna í næstu skáldsögu þinni þar á undan,
Gúbbíóhliðunum.
D. S.: Rétt er það. I þeirri bók er aðalpersónan efnilegur tónlistarmaður
sem aldrei nær því að verða nema efnilegur. Hann er elskhugi giftrar konu
sem nefnist Béatrice, rétt eins og Béatrice sú sem Dante orti sem mest til. Og
Béatrice sú sem ég bjó til var tónlistarmanninum ekki innblástur, eins og
Béatrice var Dante. Þessi tvö dæmi sýna vel hvernig ég leik mér og geri grín að
ástarsælunni. En ég er um leið að reyna að draga upp mynd af ástinni eins og
hún kemur mér fyrir sjónir á okkar tímum.
F. R.: Þú minntist á bækur áðan. Mér virðist afstaða Pierre til bóka vera
vægast sagt undarleg.
D. S.: Eins og þú minntist á hér að framan er Pierre bókmenntakennari.
Hann sér um að panta bækur fyrir nemendur sína, en það er allt og sumt.
Hann er ekki heill í því sem hann er að gera. Hann langar til að lesa, en
einhverra hluta vegna kemur hann því ekki í verk. Ef til vill er það vegna þess
að hann er kominn af lágstéttarfólki, fólki sem metur bækur ekki mikils. Og
hann hefur ekki aðlagað sig fullkomlega að kennarastéttinni þar sem lífið
byggist á bókum og bókalestri.
F. R.: Afstaða Laure til bóka er líka sérkennileg.
D. S.: Jú, húnstarfarábókasafniogerþessvegnasíogæinnanumbækurí
efnislegri merkingu þess orðs. En líkt og Pierre lætur hún sig frekar dreyma
um að lesa en að hrinda því í framkvæmd.
F. R.: Draumórar gegna mikilvægu hlutverki í bókum þínum. Geturðu
útskýrt hvers vegna?
D. S.: Einn af mínum uppáhaldshöfundum frönskum er Gustave Flau-
bert. Ef taka ætti eitt atriði út úr hans verkum og kalla það lykilorð er það
tvímælalaust draumórar. Aðalframlag hans til heimsbókmenntanna er að
hann uppgötvaði draumórana. Sýndi kerfisbundið fram á hvernig drauma-
heimur fólks getur orðið raunveruleikanum yfirsterkari. Frú Bovary er fræg-
asta dæmið um þetta, en svipaða sögu er að segja um Frédéric í Education
sentimentale. Hann Pierre minn telur sig geta skrifað bækur, en vill ekki
fórna til þess heimilislífinu sem hann kennir um að hann skrifar ekkert. Hann
telur sér trú um að hann vilji gera þetta eða hitt, en finnur sér alltaf leið til að
geta ekki gert það. Sjálfsblekking sem þessi finnst mér áhugaverð, og því er ég
afskaplega spennt fyrir rithöfundum sem taka þetta efni fyrir, einkum þó
106