Skírnir - 01.01.1960, Blaðsíða 33
Skímir
Á aldarafmæli Frödings
31
í lífi hans nýtur kannski nokkurrar sérstöðu. Það var franuni-
stöðustúlka á veitingahúsi í Karlstad, þar sem Fröding sat
löngum og drakk. Þessi stúlka var honum góð og hlaut að
launum eitt fegursta ástaljóð á norræna tungu, Det borde
varit stjárnor, i Stank och flikar. Hún hét Vivi, og þó að það
skipti engu höfuðmáli fyrir gildi kvæðisins, má kannski telja
það til fróðleiks, að grunur skáldsins um, að hennar biði eng-
in gæfa í lifinu fremur en hans, reyndist réttur. Henry Olsson
segir frá því í Frödingbók sinni, þegar hann var að grafast
fyrir um afdrif hennar, að hann hafði upp á systur hennar,
sem sagði: „Hon for i vassen“ — „Hún fór í sefið“. Hún
hafði lent í raunum og drekkt sér. Þessi stúlka kemur senni-
lega einnig við sögu í merkilegu kvæði, Flickan i ögat, sem
er eitt bersöglasta játningarkvæði Frödings. Þar leita á hann
siðfræðileg vandamál. Siðfræðileg og heimspekileg efni verða
nú höfuðviðfangsefni skáldsins, og flest ljóðin í bókinni Gral-
stánk (1899) eru þess eðlis. Þó að menn hafi ekki viljað eigna
Fröding frumleik sem hugsuði, eru spurningarnar jafnbrenn-
andi fyrir hann sjálfan eigi að síður. En það er eins og sjálf
skáldæðin sé ekki jafnfrjó og áður. Rímaðar hugsanir kallar
Fröding sjálfur þessi verk. Skáldið, sem áður gaf náttúrunni
fegurra líf i verkum sínum en önnur skáld, situr nú á sjúkra-
húsi og segir sig minni, að skógurinn hafi verið fallegur.
Gamla spurningin um gott og illt lætur Fröding aldrei í
friði, og hana glímir hann við í kvæði eftir kvæði. Heiti eins
þeirra gefur nokkra hugmynd: Spyrjandi svör og ósvaraðar
spumingar um illt og gott. Þar er meðal annars þetta erindi:
Det, som kallas gott
ar ej alltid gott,
det, som kallas ont
ar ej alltid ont.
Gode áro icke alltid
enbart gode,
onde áro icke alltid
enbart onde.
MSnne icke gode göra
utan vilja stundom ont?