Skírnir - 01.01.1969, Blaðsíða 160
154
BJÖRN K. ÞÓRÓLFSSON
SKÍRNIR
varp, sem þeir fluttu nú, gæfu þeir í skyn, að það hefði ekki verið
eindreginn vilji þjóðarinnar að fá einmitt stjórnarskipunarlög eins
og Alþingi samþykkti 1886, „og þar af leiðir," sagði landshöfðingi,
„að ef frumvarpið, sem þingið samþykkti 1886, hefði verið staðfest
af konungi, þá hefði þjóðin heimtað strax á næsta þingi að því yrði
breytt“. Enn fremur vék landshöfðingi að fundargjörðum þingmála-
funda, sem fyrir þinginu lágu, og taldi þær sýna, að meirihluti þjóð-
arinnar hefði einmitt látið þá ósk í ljósi á þeim fundum, að ekki
yrði samþykkt á þessu þingi stj órnarskrárfrmnvarp, sem leiddi til
þingrofs og aukaþings 1888.
AS öðru leyti voru röksemdir landshöfðingja hinar sömu sem á
fyrri þingum höfSu verið færðar fram gegn stj órnarskrárfrumvarpi
endurskoðunarmanna. Um landstj óraskipulagið sagði hann m. a.:
„Að ætlast til þess, að konungur skrifi undir önnur eins lög og þetta
frumvarp er, er sama sem að heimta, að konungur geri sjálfan sig
ómyndugan með því að selja vald sitt í hendur þeim manni, sem
hann svo ekki hefir sjálfur neitt vald yfir og sem er ábyrgðarlaus
gagnvart honum.“
Síra Þórarinn Böðvarsson og Grímur Thomsen fylgdu landshöfð-
ingj a að málum. Aðalástæður þeirra voru illt árferði, erfiður hagur
landsmanna og kostnaður við aukaþing, sem halda þyrfti 1888, ef nú
yrði samþykkt frumvarp til endurskoðaðrar stj órnarskrár. Grímur
taldi sýnt af fundargjörðum, sem fyrir þinginu lágu, að meöal þjóð-
arinnar væru „deildar meiningar“ um það, hvort halda ætti stjórnar-
skrármálinu áfram nú. Þeir væru margir, sem vildu fylgja orðtæk-
inu „Geymt er ekki gleymt“. Hins vegar sagði Grímur, að breyting-
ar þær, sem nú hefðu verið gerðar frá stj órnarskipunarlögum þings-
ins 1886, gerðu frumvarpiö aðgengilegra fyrir sig, hvort sem stjórn-
inni geöjuöust þær eða ekki. Síra Þórarinn sagði, að á þingunum
1885 og 1886 hefðu alþingismenn gert það, sem þeim bar að gera
og þeir voru neyddir til að gera, endurskoða stjórnarskrána eins og
hún sjálf gaf heimild til, en með því væri eigi sagt, „að vér værum
skyldir til að halda stj órnarbaráttu vorri áfram þing eftir þing og ár
eftir ár, hvernig sem á stæði“. Og nú taldi hann ástandið verra en
nokkuru sinni áður til að halda þessu máli fram, í hverj a átt sem lit-
ið væri. Ástandið í Danmörku væri eigi til að glæða í oss hugann, en
aðalástæða sín á móti málinu væri ástandið í landinu sjálfu. Þor-