Skírnir - 01.01.1969, Síða 219
SKÍRNIR
ÞINGVALLAFUNDUR 1888
213
vita skoðun þess á stöðulögunum. En ekkert mál væri eins vel lagað
og þetta til þess að fá ríkisþingið til að ræða um, hvernig skilja ætti
stöðulögin og hvernig það sjálft skildi þau.
Benedikt sagði, að þjóðerni vort og helgustu landréttindi biðu
alveg óbætanlegt tjón við að hafa æðsta dómsvald landsins í Dan-
mörku. Samþegnar vorir í útlendu landi með ólíkri tungu, ólíkum
Iögum, ólíkum staðháttum, ólíkum venjum og háttsemi hefðu dóms-
vald yfir oss. Réttur vorrar fornu feðratungu væri brotinn, því að
allt yrði að vera á dönsku, Iögin, sókn og vörn og öll málsskjöl yrðu
að leggjast út á dönsku. Þetta kynnu útlendingar að skilja, en venj-
una, staðhættina, gætu þeir aldrei skilið af sjálfum sér. Benedikt
kvaðst einu sinni hafa gefið nafnfrægum málafærslumanni í Kaup-
mannahöfn skýringu á íslenzkum fjármörkum. „En skýring á þessu
fyrir útlendum manni er það krappasta, sem ég hef komizt í,“ sagði
Benedikt.
Þá minntist hann á afstöðu landsins og fjarlægð frá Danmörku,
sem hann taldi knýja oss til að fá afnumið dómsvald hæstaréttar í
íslenzkum málum. Málin væru oft mörg ár á leiðinni þangað til þau
væru útkljáð, en þetta hefði svæfandi áhrif á réttartilfinningu og
réttarmeðvitund manna, og svo væri þessum langa drætti samfara
afarmikill kostnaður. Fyndist mönnum eigi sá kostnaður og margra
ára dráttur nokkuð hár skattur og réttur vor til að hafa hæstarétt í
Danmörku fyrir æðsta dómstól nokkuð dýrkeyptur?
Friðbjörn Steinsson sagði, að þær efasemdir, sem hann hefði haft
um það, hvort bráða nauðsyn bæri til að afnema dómsvald hæsta-
réttar í íslenzkum málum hefðu að miklu leyti horfið, er hann
heyrði hinar ljósu og skýru ástæður Benedikts Sveinssonar fyrir
málinu og kvaðst ekki mundu greiða atkvæði móti því.
Þá var borin undir atkvæði og samþykkt í einu hljóði svolátandi
tillaga frá flutningsmanni, síra Páli Pálssyni:
„Fundurinn skorar á Alþingi að hlutast til um, að dómsvaldi
landsins verði skipað með lögum þannig, að hæstiréttur í Kaup-
mannahöfn verði eigi lengur æðsti dómstóll í íslenzkum málum.“
Sjöunda mál á dagskrá fundarins var stofnun landsskóla (laga-
skóla).
Jón Steingrímsson flutti tillögu um áskorun til Alþingis að semja
og samþykkja á ný frumvarp um stofnun lagaskóla á íslandi.