Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 32

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 32
Bók náttúrunnar (liber naturae) er hins vegar tvíræð. Náttúran birtir vissulega margt um höfund sinn, Guð, vísar á hans heilaga vísdómsráð, upplýsir sitthvað um gæsku hans og vilja. Saga inannkyns sýnir líka að trú og dygðir leiða til góðs en vantrú, ódygð og sviksemi til ills ekki aðeins fyr- ir samfélagslíf fólks heldur eyðileggur það líka þá einstaklinga sem stunda slíka illsku. Það er hins vegar varasamt að grufla í Guðs vísdómsráð út frá bók nátt- úrunnar einni. A endanum hylur hún Guð þannig að í stað elsku og misk- unnar, birtist reiði og refsing. Ef menn hefðu ekki eitthvað annað að styðj- ast við, gætu þeir haldið að plágur og hamfarir væru verk illra afla og þar með stjómlaus eða ályktað sem svo að Guð sé illur, duttlungafullur, ekkert nema refsing og reiði. Þess vegna er auk bókar náttúrunnar til önnur bók og það er bók náðar- innar (liber gratiae), Biblían. Lykillinn að þeirri bók er Jesús Kristur. Ef menn opna Biblíuna með þeim lykli þá opinberast þeim að Guð er kærleiks- ríkur, elskandi Guð sem öllu ræður og öllu stýrir til góðs, jafnvel þótt sitt- hvað í náttúrunni og mannlífinu geti bent til annars. Um leið kemur í ljós að tvíræðni heimsins stafar af því að Guð á sér óvin sem leitast við að sundra og eyða verki hans og tæla fólk til að óhlýðnast Guði, afneita honum og öllu góðu. Af torráðum ástæðum liggur afneitun og óhlýðni í vilja, hugsun og eiginleikum manna og þetta neikvæða nefnist einu nafni synd. Og synd er ástand fyrst og fremst, ekki breytni. Synd er ástand, sem menn eru flæktir í og veldur illri breytni manna eða einstökum syndum. Ef menn reyna að leita skilnings á þessu út frá bók náttúrunnar einni, þá lenda þeir í vandræðum. Þess vegna þarf að lesa bók náttúrunnar í ljósi bókar náðarinnar eða beita lyklinum Jesú Kristi líka á bók náttúrunnar. Eyðingarkraftur náttúrunnar er mikill en samt á fólk von og dauðinn er ekki endalokin. Svik og prettir manna, grimmd þeirra og slægð eru sársaukafull en allir verða að lokum dæmdir af æðra dómstóli. Og allir eiga kost á að taka sinnaskiptum og hefja nýtt líf. Séra Jón getur í skrifum sínum bent á margt sem styður og skýrir þessi sjónarmið. í formálanum að Eldritinu skýrir hann t.d. hversu Guð noti þá gagnlegu höfuðskepnu, eldinn, mönnum bæði til gagns og til áminningar. Orðrétt segir hann: Sitt heilaga lögmál gaf [Guö] út með eldingum og reiðiþrumum, til merkis um hans brennandi vandlæti við þá, sem það yfirtroða. Svo þegar þrálátir menn með sínum syndum hafa uppegnt hans reiði yfir sig, hefur hann tíðum heimsótt þá með aðskiljanlegu eldstraffi og eyðileggingum, stundum af himni með skruggueldi og reiðarslögum, stundum með hernaðareldi, sem 30
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.