Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 36

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 36
hafi verið að ógna fólki og ala á ótta þess.26 Þegar vel er að gáð og textar eru lesnir í samhengi þá er ljóst að séra Jón og hefð sú sem hann stendur í vildi ekki ógna fólki. Tilgangurinn var annar og umfram allt sá að hugga fólk. Ef það er Guð sem stendur að baki atburðum og stjómar þeim, þá er það ekki djöfullinn, eyðandinn, óvinur Guðs sem ræður. Þegar fólk stendur andspæn- is ógn, er það nærtæk ályktun að ógnin stafi af reiði Guðs. Séra Jón leitað- ist við að hvetja fólk í slíkum aðstæðum til að treysta elsku Guðs, treysta hjálp hans. Ef fólk treystir því, þá nær það að stilla huga sinn, nær það að hugsa rökrænt og leitast við að finna bjargráð. Jafnframt átti fólk að geta í von horft á bak ástvinum sem ekki lifðu af harðindin, ekki af því að þeir væru verri en aðrir heldur af því að Guð vildi taka þá til sín. Örvæntingin er versti óvinurinn og verkfæri djöfulsins. Ef fólk gefst upp, örvæntir, þá set- ur það sig undan valdi Guðs og undir vald óvinar hans. Allt er komið undir því að treysta Guði, vita sig öruggan í hendi hans og vera viss um að Guð vilji bjarga. Þessi áhersla á trúna sem traust og á hjálpræðisvissuna var höfuðatriði í guðfræði Lúthers og birtist m.a. mjög skýrt í Fræðunum minni sem fólki var skylt að kunna. I skýringunni á sjöttu bæn Faðir vors segir t.d.: Sjötta bœn: Og eigi leið þú oss í freistni. Hvað er það? Svar: Guð freistar að sönnu einskis manns, en vér biðjum í þessari bæn, að Guð vilji vemda oss og varðveita, svo að djöfullinn, heimur- inn og hold vort svíki oss eigi né tæli til vantrúar, örvœntingar og annarrar stórrar svívirðingar og lasta og vér fáum, þótt vér freistumst af þessu, að lyktum unnið sigur og sigri haldið.21 Vantrú og örvænting eru höfuðsyndirnar og þær verstu freistingar sem mað- ur getur orðið fyrir. Sömu áherslu er að finna í í 16. Passíusálmi, um iðrun Júdasar, þar sem Hallgrímur heldur því einmitt fram að helsta synd Júdasar hafi verið örvæntingin: En hvað framleiddi hann illa áður lífemið sitt, þessi þó var hans villa verri en allt annað hitt, að hann örvænting með sál og líf setti í vanda. 26 Þetta er vel rakið í Sigurjón Ámi Eyjólfsson 1997. 27 Marteinn Lúther 1993, s. 30. 34
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.