Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 72

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Qupperneq 72
ólíkar útgáfur af sögum telur Bjarni vera „frásögn með söguþræði af nokk- urri lengd“.4 Prófessor Bjarni skrifar á þeim tímum þegar umræða um eðli söguritun- ar í einhvers konar sagnfræðilegum skilningi hafði þegar átt sér stað um nokkurt skeið.5 Bjarni er þó ekki að velta sér upp úr slíkum hugrenningum en gefur sér að forsendu einhvem ótilgreindan mun á sagnritun í sagnfræði- legum skilningi annars vegar og söguverkum í bókmenntafræðilegum skiln- ingi hins vegar. Öllu athyglisverðara er að bæði þessi form söguritunar tel- ur hann eiga sér bakgrunn í munnlegum búningi. Heimildaöflun sagnfræð- inga á miðöldum, segir Bjarni, að hafi byggst jafnt á skrifuðum og munn- legum upplýsingum. Þannig tiltekur hann annars vegar epísk verk, ljóð af ýmsum toga, ásamt bóklegum heimildum og bréfa- og skjalasöfnum. Hins vegar talar Bjami um „frásagnir heyrnar- og sjónarvotta“.6 Heimildir Hryggjarstykkis telur hann nánast einasta munnlegar þar eð sagan fjalli um samtímaviðburði og að í formála hennar séu tiltekin slík munnleg vitni.7 En þó kemst Bjami ekki hjá því að greina tilvísanir í bréf og ljóð í sögunni sem sýna notkun höfundar á rituðum heimildum að hluta til.8 Þegar Bjami snýr sér að því að leita fyrirmynda um ritun sögunnar Hryggjarstykkis eða „frásagnir af Sigurði slembi í eina heild“ þá verða aft- ur fyrir sögur að meintri munnlegri fyrinnynd. Fornaldarsögur um víkinga og hetjur, sem fyrst voru skráðar á bók á 13. öld, að áliti Bjama, íslenskt þáttatal og hetjukveðskapur. Bjarni telur ekki útilokað að höfundur Hryggjarstykkis hafi einnig haft aðgang að sögum um helga menn og kon- ur en telur þær síður nærtækar fyrirmyndir í samanburði við fornaldarsögur í munnlegri geymd.9 Það er tvennt sem vekur sérstaka athygli í umfjöllun prófessors Bjama Guðnasonar: Annars vegar er það áherslan á uppruna sögunnar Hiyggjar- stykkis í munnlegum heimildum og ritunar hennar á forsendum meintra fyr- 4 Ibid., 8. 5 Sjá t.d. verk Louis O. Mink (1921-1983) í Brian Fay o. fl. ritstj., Louis O. Mink: Historical Understand- ing (Ithaca, NY & London: Cornell University Press, 1987); sbr. og Donald R. Kelley ritstj., Versions of Historyfrom Antiquity to tlte Eniightenment (New Haven, CT & London: Yale University Press, 1991); Dominick LaCarpa, Rethinking Intellectual History: Texts, Contexts, Language (Ithaca, NY & London: Comell University Press, 1983). 6 Fyrsta sagan, 72. 7 Ibid., 72. Síðar segir Bjami, „I Hryggjarstykki er fyrsta ömgga dæmið um formála, þar sem vottað er, að íslenskir sagnaritarar hafi ritað beint eftir frasögn sjónarvotta," ibid., 76. 8 Ibid., 82-91. 9 Ibid., 94. 70
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72
Qupperneq 73
Qupperneq 74
Qupperneq 75
Qupperneq 76
Qupperneq 77
Qupperneq 78
Qupperneq 79
Qupperneq 80
Qupperneq 81
Qupperneq 82
Qupperneq 83
Qupperneq 84
Qupperneq 85
Qupperneq 86
Qupperneq 87
Qupperneq 88
Qupperneq 89
Qupperneq 90
Qupperneq 91
Qupperneq 92
Qupperneq 93
Qupperneq 94
Qupperneq 95
Qupperneq 96
Qupperneq 97
Qupperneq 98
Qupperneq 99
Qupperneq 100
Qupperneq 101
Qupperneq 102
Qupperneq 103
Qupperneq 104
Qupperneq 105
Qupperneq 106
Qupperneq 107
Qupperneq 108
Qupperneq 109
Qupperneq 110
Qupperneq 111
Qupperneq 112
Qupperneq 113
Qupperneq 114
Qupperneq 115
Qupperneq 116
Qupperneq 117
Qupperneq 118
Qupperneq 119
Qupperneq 120
Qupperneq 121
Qupperneq 122
Qupperneq 123
Qupperneq 124
Qupperneq 125
Qupperneq 126
Qupperneq 127
Qupperneq 128
Qupperneq 129
Qupperneq 130
Qupperneq 131
Qupperneq 132
Qupperneq 133
Qupperneq 134
Qupperneq 135
Qupperneq 136
Qupperneq 137
Qupperneq 138
Qupperneq 139
Qupperneq 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.