Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Page 78

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Page 78
Demonax)34 sem um leið á sér fyrirmynd í hlutverki Platóns (427-347 f. Kr.) sem skrásetjara á heimspeki Sókratesar.35 í elsta samhengi kristindómsins (Tómas og Lúkas) eru þannig til hefðir sem í sjálfu sér gera tímabil munnlegra geymda í sögu elstu kristni óþarfa enda þótt Lúkas geri því skóna að hvort tveggja ritaðar og óskráðar heim- ildir hafi verið til í kringum aldamótin 100 þegar hann er að skrifa sitt guð- spjall (sem þó kann að þjóna þeim tilgangi einum að gefa skrifum sínum aukið vægi).36Séu orð Lúkasar um óskráðar heimildir teknar alvarlega þá er í sjálfu sér ekkert sem mælir því mót að þar sé um að ræða munnlegar geymdir sem byggt hafi á eldri rituðum verkum þar eð sjónarvottar að af- rekum Jesú hafa vart verið margir á lífi sjötíu árum eftir að meistarinn frá Galíleu er talinn hafa horfið af sjónarsviði þessa heims. Eðli málsins samkvæmt hlýtur það ennfremur að reynast ákaflega erfitt að gefa sér að forsendu að munnlegar geymdir standi að baki skrifuðum texta ef ekki er hægt að nálgast slíkar geymdir með einum eða öðrum hætti. Augljóslega er slíkt ekki hægt þegar um foma texta eins og hér um ræðir er að tefla. Einasti vitnisburðinn er texti og jafnvei þótt hægt væri að gera því skóna að hluti af þeim menningarbrunni sem einhver tiltekinn höfundur í fornöld hafi haft sér að bakhjarli við samsetningu verks síns hafi samanstað- ið af ótilgreindm rituðum heimildum, eins og til að mynda smellnum máls- hætti, þá stendur eftir aðeins þessi texti án heimildaskrár að þeirra tíma hætti. Meint formgreining sem nýjatestamentisfræðingar á síðustu öld töldu sig geta rakið til munnlegrar varðveislu hefir beðið afhroð í ljósi samanburðar- rannsókna við bókmenntaarf og mælskufræði þessa sama tímabils og það- an sem þessi rit eru sprottin.37 Form sem talin voru vitnisburður um alþýðu- bókmenntir í besta lagi hafa síðan verið skilgreind á forsendum mælsku- fræðinnar. Niðurstöður slíkra rannsókna sýna að umrædd form eru hluti af þekktum bókmenntaformum þessa tíma og þannig jafnoft notuð sem for- 34 Sjá A. M. Harmon þýð., „Demonax," í Lucian, I (Loeb Classical Library; Cambridge, MA: Harvard Uni- versity Press, 1913), 141-173. 35 Sjá t.d. Burton L. Mack, Anecdotes and Arguments: The Cltreia in Antiquity and Early Christianity (Occasional Papers of the Institute for Antiquity and Christianity 10; Claremont, CA: Institute for Ant- iquity and Christianity, 1987). 36 Sjá t.d. Burton L. Mack, Who Wrote the New Testament: The Making of the Christian Myth (San Francisco, CA: HarperSanFrancisco, 1995), 167. 37 Sjá t.d. umfjöllun John S. Kloppenborg um ummælasöfn í bók hans, The Formation of Q: Trajectories in Ancient Sayings Collections (Studies in Antiquity and Christianity; Philadelphia, PA: Fortress, 1987), 263-316. 76
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.