Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 78

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Síða 78
Demonax)34 sem um leið á sér fyrirmynd í hlutverki Platóns (427-347 f. Kr.) sem skrásetjara á heimspeki Sókratesar.35 í elsta samhengi kristindómsins (Tómas og Lúkas) eru þannig til hefðir sem í sjálfu sér gera tímabil munnlegra geymda í sögu elstu kristni óþarfa enda þótt Lúkas geri því skóna að hvort tveggja ritaðar og óskráðar heim- ildir hafi verið til í kringum aldamótin 100 þegar hann er að skrifa sitt guð- spjall (sem þó kann að þjóna þeim tilgangi einum að gefa skrifum sínum aukið vægi).36Séu orð Lúkasar um óskráðar heimildir teknar alvarlega þá er í sjálfu sér ekkert sem mælir því mót að þar sé um að ræða munnlegar geymdir sem byggt hafi á eldri rituðum verkum þar eð sjónarvottar að af- rekum Jesú hafa vart verið margir á lífi sjötíu árum eftir að meistarinn frá Galíleu er talinn hafa horfið af sjónarsviði þessa heims. Eðli málsins samkvæmt hlýtur það ennfremur að reynast ákaflega erfitt að gefa sér að forsendu að munnlegar geymdir standi að baki skrifuðum texta ef ekki er hægt að nálgast slíkar geymdir með einum eða öðrum hætti. Augljóslega er slíkt ekki hægt þegar um foma texta eins og hér um ræðir er að tefla. Einasti vitnisburðinn er texti og jafnvei þótt hægt væri að gera því skóna að hluti af þeim menningarbrunni sem einhver tiltekinn höfundur í fornöld hafi haft sér að bakhjarli við samsetningu verks síns hafi samanstað- ið af ótilgreindm rituðum heimildum, eins og til að mynda smellnum máls- hætti, þá stendur eftir aðeins þessi texti án heimildaskrár að þeirra tíma hætti. Meint formgreining sem nýjatestamentisfræðingar á síðustu öld töldu sig geta rakið til munnlegrar varðveislu hefir beðið afhroð í ljósi samanburðar- rannsókna við bókmenntaarf og mælskufræði þessa sama tímabils og það- an sem þessi rit eru sprottin.37 Form sem talin voru vitnisburður um alþýðu- bókmenntir í besta lagi hafa síðan verið skilgreind á forsendum mælsku- fræðinnar. Niðurstöður slíkra rannsókna sýna að umrædd form eru hluti af þekktum bókmenntaformum þessa tíma og þannig jafnoft notuð sem for- 34 Sjá A. M. Harmon þýð., „Demonax," í Lucian, I (Loeb Classical Library; Cambridge, MA: Harvard Uni- versity Press, 1913), 141-173. 35 Sjá t.d. Burton L. Mack, Anecdotes and Arguments: The Cltreia in Antiquity and Early Christianity (Occasional Papers of the Institute for Antiquity and Christianity 10; Claremont, CA: Institute for Ant- iquity and Christianity, 1987). 36 Sjá t.d. Burton L. Mack, Who Wrote the New Testament: The Making of the Christian Myth (San Francisco, CA: HarperSanFrancisco, 1995), 167. 37 Sjá t.d. umfjöllun John S. Kloppenborg um ummælasöfn í bók hans, The Formation of Q: Trajectories in Ancient Sayings Collections (Studies in Antiquity and Christianity; Philadelphia, PA: Fortress, 1987), 263-316. 76
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138
Síða 139
Síða 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.