Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 79

Ritröð Guðfræðistofnunar - 01.01.2005, Side 79
senda frekari útfærslu frásögueininga innan lengri texta eins og guðspjalla Nýja testamentisins.38 Sömuleiðis hafa tilraunir með aðferðir þjóðsagnafræði í þessu samhengi ekki auðveldað nýjatestamentisfræðingum leitina að meintum munnlegum formum. Þegar mætti efast um notagildi aðferða við skráningu munnmæla- geymda á nítjándu og tuttugustu öld í samhengi fornra texta. En rannsókn- ir af vettvangi nútíma þjóðsagnafræði sýna að munnlegar geymdir voru í sjálfu sér ónákvæmar þegar hægt var að bera saman ólíkar útgáfur af sömu frásögnum bæði hvað varðar form og innihald og túlkun á megin efnisatrið- um.39 Sérfræðingar á sviði munnlegra geymda leggja þannig áherlsu á áhrif hins félagslega umhverfis þar sem hefðum er miðlað með munnlegum hætti. í slíku ferli tekur frásögn fjarskalega mörgum breytingum allt eftir því fé- lagslega umhverfi þar sem hún er sögð. Og þá er ekkert heilagt: kjami frá- sögunnar, samhengi túlkunar og rammi skolast til eftir efni og ástæðum hverju sinni. Upprunalegi kjaminn í tiltekinni frásögn getur þannig full- komnlega glatast og útkoman verður hefð sem er í stöðugri endursamsetn- ingu.40 Hugmyndir um óbreytta munnlega miðlun hefða eiga ekki heima í þessu samhengi þar eð þær eru í raun af allt öðrum toga runnar. Þá er einkum átt við skáldverk, epísk ljóð og lög en jafnvel efni af slíkum toga getur tekið breytingum eftir félagslegum kringumstæðum á hverjum tíma enda þótt til- hneiging sé til þess á meðal slíkra hefða að halda því fram að hefðinni hafi verið miðlað óbreyttri.41 í ljósi þess sem hér hefir verið rakið er fjarskalega erfitt að halda því fram að elstu kristnu ritin hafi verið byggð upp á grundvelli varðveittra munnlegra hefða. Sagnfræðilegu gildi þeirra verður ekki viðhaldið á grund- velli ímyndunarafls höfunda. Höfundar eins og guðspjalla Nýja testament- isins skapa hver um sig sérstaka frásögn um upphaf og endi smiðssonarins 38 Sjá Dibelius, Formgeschichte, 1-8 og umfjöllun Vemon K. Robbins um Dibelius, Bullmann og frásagn- arkom í samstofnahefðinni, „Chreia and Pronouncement Story in Synoptic Studies," í Patterns of Persu- asion, 1-29. 39 Sjá t.d. Michael E. Meeker, Literature and Violence in North Arahia (Cambridge Studies in Cultural Sy- stems 3; Cambridge: Cambridge University Press, 1979). 40 Sjá Wemer H. Kelber, Tlie Oral and the Written Gospel: Tlie Hermeneutics ofSpeaking and Writing in the Synoptic Tradition, Mark, Paul, and Q (Foreword by Walter J. Ong, S.J.; Philadelphia, PA: Fortress, 1983), 28-30. 41 Sjá gagnrýni Kelber á verk Gerhardson (sbr. nmgr. 14), ibid., 14-32; sbr. sami, „Narrative as Interpreta- tion and Interpretation as Narrative: Hermeneutical Reflections on the Gospels," í Orality, Aurality and Biblical Narrative (Lou H. Silberman ritstj.; Semeia 39; Deacatur; GA: Scholars Press, 1987), 107-133. 77
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Ritröð Guðfræðistofnunar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Ritröð Guðfræðistofnunar
https://timarit.is/publication/1152

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.