Skírnir - 01.09.2004, Side 27

hrinda í fram kvæmd á langri ævi þótt óvíst sé að hann hafi nýtt sér
hol lensku kunn áttu sína með bein um hætti hér á landi.
Vit að er að Árni Magn ús son (1663–1730) var vel mælt ur á
frönsku, en hann dvald ist eins og kunn ugt er lengst af í Kaup -
manna höfn og því er harla ólík legt að hans frönsku kunn átta hafi
haft bein áhrif á Ís landi. Jón Þor kels son Thork illi us (1697–1759)
seg ir frá því í riti sínu Speci men Is landi ae Non-Bar barae, sem
samið var á 18. öld, að áð ur nefnd ur Ólaf ur Halls son í Grímstung -
um sé sagð ur hafa þýtt rit ið Medita tiones Mort is eft ir Jean de
Serres (1540–98) úr frönsku, en sjálf ur get ur Jón þess ekki hvort
hann telji það trú legt.51 Hins veg ar ber okk ur að hafa í huga að
Ólaf ur hafði víða stund að nám, með al ann ars svo sunn ar lega sem
í Jena, svo að vera kann að hér sé rétt með far ið. Ann ar átj ándu -
ald ar mað ur, Jón Ólafs son (1705–79) úr Grunna vík, hef ur lát ið eft -
ir sig verð mæta heim ild um konu sem fædd var seint á 17. öld sem
virð ist hafa haft mik inn áhuga á tungu mál um. Í við bót að bók -
mennta sögu sinni seg ir hann um Krist ínu Magn ús dótt ur (um
1680–á lífi 1711) frá Vig ur:
Christ in kunne ei ein asta vel ad skrifa og styla, helld ur og at giöra Jnn legg
i mala sokn um. Var miked lag enn a yms an boka frod leik, og sier i lage a
sprok hinna Dönsku og Þydsku, og mig riett minn er, ad eg heyrt hafe,
nockud i Eng elsku, Hol lend sku, Spönsku og Byscaisku. Þa komu og þær
þi oder miked i þeirre tid a Vest fiör d ur.52
Krist ín sem var niðji Egg erts Hann es son ar, Magn ús ar prúða,
Guð brands bisk ups Þor láks son ar og Odds Ein ars son ar bisk ups
hef ur greini lega ekki ver ið neinn ætt leri og kunn að vel að nýta sér
bók hneigð ætt menna sinna svo og ytri að stæð ur. Þeg ar Jón úr
Grunna vík tal ar um Biscaisku, á hann áreið an lega við basknesku
og styðja frá sögn hans þrjú varð veitt basknesk-ís lensk orða söfn
frá 17. öld, sem lík lega hafa öll orð ið til á Vest fjörð um, heima slóð -
um Krist ín ar, en þang að sóttu á þeim tíma mik ið basknesk ir hval -
veiði menn. Eitt orða safn ið kann að hafa ver ið í eigu Helgu Jóns -
erlend tungumál á íslandi… 311skírnir
51 GKS 2872 4to, 173–82.
52 Add. 3 fol. 154–60.