Skírnir - 01.09.2004, Page 69

snú inn þrælk un að vilja lág marks ríki. Skipti rík ið sér af því hvern -
ig menn ráð stafa fjár mun um sín um bann ar það í raun „kap ít al ísk“
sam skipti lög ráða manna. Rík ið beit ir of beldi reyni það að breyta
þeirri dreif ingu sem hlaust af því að all ir vildu hlusta á söngva seið
Bjark ar. Tekju dreif ing in var jú af leið ing af frjálsu vali manna og
þetta val skerti ekki frelsi ann arra (sbr. Nozick 1974: 160–164).
Grein ing Nozicks er firna skörp en veil urn ar marg ar. Í einn
stað er senni legt að mest allt fé þeirra sem borga sig inn á tón leik -
ana sé illa feng ið sam kvæmt for múl um Nozicks. Ástæð an er ein -
fald lega sú að eng in tekju dreif ing í ver öld inni hef ur far ið fram
eftir þess um for múl um. Mun um mein leg ör lög Gumma, Sigga,
þjófs ins og lista manns ins; eng inn þeirra átti til kall til tí kalls ins.
Svip að gild ir um miða kaup end urna, a.m.k. marga hverja. Þeir eru
kannski rík is starfs menn sem lifa á skatt greið end um eða erf ingj ar
fyr ir tækja sem hafa matað krók inn vegna rík is stuðn ings. Þeir
gætu líka ver ið kaup menn sem óaf vit andi hafa þjófa að við skipta -
vin um eða af kom end ur fólks sem rændu landi af frum byggj um
o.s.frv. Séu Banda rík in land sem ein fald lega var stolið af frum -
byggj um þá er hver ein asta eign og all ar tekj ur Banda ríkja manna
illa fengn ar. Sama er upp á ten ingn um ef auð ur vest rænna ríkja á
sér ræt ur í ný lenduráni fyrri tíma.
Nozick við ur kenndi fús lega að tekju- og eigna dreif ing hefði
hing að til tæp ast ver ið rétt lát. Hann bætti við í hálf kær ingi að vart
væri rétt að koma á sós í al isma til að refsa okk ur fyr ir synd ir okk -
ar. Svo langt mega menn ekki ganga er þeir beita reisn arreglunni
(Nozick 1974: 231). Á venju legu máli þýð ir brand ari Nozicks að
ekki sé rétt að þjóð nýta eig ur manna og dreifa þeim svo í anda lág -
marks rík is ins. Nozick skildi nefni lega að eina leið in til að koma á
„rétt látri“ tekju dreif ingu væri að stokka öll spilin upp á nýtt, taka
með valdi „illa feng ið“ fé af hart nær öllu mann kyni. Ekki að eins
myndi slíkt kerfi leiða til al ræð is, það er held ur ekki nokk ur lif -
andi leið að graf ast fyr ir um upp haf allra tekna og eigna. Lausn
hans er milli bils skip an sem búi í haginn fyr ir frjálst og rétt látt
sam fé lag. Senni legt er að hin ir verst stæðu hafi frem ur ver ið fórn -
ar lömb þjófn að ar en aðr ir. Því væri lík lega rétt að hygla þeim í
milli bils skip an inni.10 Ljóst er að rík ið yrði tals vert um svifa mik ið
að réttlæta lágmarksríki 353skírnir