Skírnir - 01.09.2004, Side 200

Svarti steinn inn er líka það efni sem Sig urð ur hef ur mest not að fyr ir
hin ar dul ar fullu mynd ir sín ar af manns höfð um, þar sem form ið er eins og
kúpt súla, sem er stund um ein göngu dreg ið inn til að móta fyr ir hök unni,
en stund um mót ar líka fyr ir hnakka gróf inni. Að öðru leyti er þetta and lit
án ásjónu. Á sama hátt og hús ið er kven legt tákn, þá er höf uð ið karl legt.
Jafn vel jaðr ar við að sum súlu höf uð Sig urð ar séu reð ur tákn. Höf uð ið hef -
ur for ræð is vald og stjórn vald og er íveru stað ur visk unn ar. Sem slíkt tákn
minna þess ar mynd ir Sig urð ar um sumt á þær und urfurðu legu og tröll -
auknu höfða mynd ir sem frum byggj ar Páska eyju á Kyrra hafi reistu með -
fram strönd um eyj ar sinn ar á 15. og 16. öld að talið er. Merk ing þeirra mynda
er mönn um ráð gáta, en ein til gát an er sú að þær sýni for feð urna og séu lið -
ur í valda bar áttu fjöl skyldna á eyj un um og að mynd irn ar hafi átt að bægja
burt óæski leg um öfl um. Höf uð Sig urð ar eru þög ul og áleit in eins og Sfinx -
inn. Þau koma djúpt úr und ir heim um Hades ar og langt aft ur úr myrkri for -
tíð ar inn ar og horfa til okk ar blind um aug um eins og horf in minn ing.
Graf ík mynd in Genet ic Poem frá 1985 hef ur hug mynda leg tengsl við
stein höf uð Sig urð ar, þótt út færsl an sé önn ur. Hún sýn ir okk ur dökk -
brún an og hrjúf an mó bergs stein. Á bak við stein inn sér móta fyr ir sköll -
óttu karl manns and liti, sem mun vera afi Sig urð ar, séra Árni Páls son. Þessi
daufa and lits mynd varp ar rauð brún um skugga frá stein in um fram í for -
grunn mynd ar inn ar. Nafn mynd ar inn ar, Ætt fræðiljóð ið, vís ar til for feðr -
anna í bók staf leg um skiln ingi. Jafn framt sýn ir mynd in tengsl for feðr anna
við stein inn og jörð ina, og gef ur þess um tengsl um þá frum gerð ar merk -
ingu, sem líka má finna í stein höfð un um.
Pat hos og Lands lag með pönnu köku
Í upp hafi þess ar ar sam an tekt ar var fjall að um verk ið Lands lag með pönnu -
köku frá fyrstu sýn ingu Sig urð ar árið 1969, sem fjall ar um nátt úr una sem
lands lag í mynd list inni. Það er við hæfi að ljúka þess ari sam an tekt með því
að minn ast að eins á verk frá ár inu 1987, sem segja má að fjalli um sama
við fangs efni en út frá allt öðr um for send um. Verk ið Pat hos er gríð ar stór
útiskúlp túr, sem hægt er að líta á sem lands lags mynd í viss um skiln ingi.
Við sjá um háan og mik inn dranga úr hörðu grá brúnu djúp bergi sem sten-
d ur á víða vangi. Upp úr dá lít illi kverk sem hogg in er efst í stein inn sten-
d ur skarpt mót að form sem minn ir í senn á hús, ör og hvassa tönn. Þetta
form er slíp að í harð an stein inn og vex út úr hon um eins og við hengi sem
mót að er í anda og stíl módern ism ans. Utan úr hlið kletts ins opn ast síð -
an æð og þar fell ur fram eins kon ar foss sem er steypt ur í brons með
ólafur gíslason484 skírnir