Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Síða 25

S k r í m s l i ð o g k a k ó b o l l i n n
TMM 2018 · 3 25
fram andstæðurnar milli lífs Fríðu í heimahúsum og þeirrar veraldar sem
Dýrið hefur skapað í höllinni. Þess sem var og þess sem er, eða þess sem
virðist vera – milli ólíkra heima, raunveruleikans og óvæntra birtingarmynda
hans. Þessi hugsun er eins konar leiðarljós í sögunni og sést kannski einna
best í persónu Dýrsins sem er óttalega ljótt: Dýrið er stórt og ógnvekjandi,
með fílsrana og þakið hreistri, allt titrar þegar það stígur til jarðar og hljóðin
sem það framkallar minna á ýlfur og óp og þau vekja ugg hjá þeim sem
heyrir. Mme de Villeneuve tekst vel að skapa spennu í kringum þann atburð
sem allt hverfist um, beint eða óbeint, í sögunni: nótt Fríðu með Dýrinu.
Fyrsta kvöldið sem Fríða er ein í höllinni fer hún kjökrandi og úrvinda inn
í svefnherbergið:
En þar sem hún var dauðuppgefin þráði hún þá hvíld sem hún hafði ekki fengið í
heilan mánuð. Hún hafði ekkert betra að gera og ætlaði að leggjast til svefns þegar
hún rak augun í bolla af heitu súkkulaði sem stóð á náttborðinu. Hún tók bollann
hálfsofandi og augun lokuðust nær samstundis. Hún hafði ekki sofið svo vært frá
því að hún fékk rósina örlagaríku.19
Hér hefst hið tvöfalda líf Fríðu í höllu Dýrsins. Fríðu dreymir ungan,
myndarlegan mann sem segir við hana:
Ekki trúa því, Fríða, að þú sért jafn óhamingjusöm og þú heldur. Það er hér, á
þessum stað, sem þú munt fá þá umbun sem þér hefur svo ranglega verið neitað um
annars staðar. Notaðu innsæi þitt til þess að sjá mig þrátt fyrir þann búning sem mig
hylur. […] Ég elska þig af öllu hjarta og aðeins þú getur gert mig hamingjusaman
með því að verða sjálf hamingjusöm.20
Svo krýpur hann niður, biður hana að láta ekki blekkjast af útlitinu, og öllu
framar að yfirgefa hann ekki og bjarga honum frá þeirri skelfilegu þjáningu
sem hann þarf að þola. Svona líður nóttin og svefninn er hinn ánægjulegasti
í góðum félagsskap unga mannsins. Þrátt fyrir þessi orð, sem auðvelt er að
skilja þegar maður þekkir söguna, kveikir Fríða ekki á perunni. Næsta kvöld
spyr Dýrið hana hvort hún vilji leyfa því að sofa hjá henni og skjálfandi af ótta
neitar hún. Þá býður skrímslið blíðlega góða nótt og fer og svona líða vikur
og mánuðir: Á daginn ráfar Fríða um höllina, á hverju kvöldi spyr Dýrið
hvort hún vilji leyfa því að sofa hjá sér, og á hverri nóttu hittir Fríða drauma-
prinsinn og á með honum ljúfar stundir saklauss unaðar þar til dagur rís.
Það er ekki fyrr en Fríða kemur aftur úr heimsókninni til fjölskyldu sinnar
og Dýrið er við það að gefa upp öndina af örvæntingu yfir fjarveru hennar
að henni snýst loks hugur. Hún leyfir Dýrinu loksins að sofa hjá sér og þau
lofa hvort öðru tryggð og ást áður en þau ganga til náða. Þegar ljósin slokkna
kemur Dýrið sér mjúklega fyrir við hlið hennar þar sem hún liggur klesst
upp við rúmbríkina, steinsofnar og hrýtur! Sér til furðu tekst Fríðu líka að
sofna og í draumalandinu hittir hún prinsinn sem ljómar af gleði yfir trú-
lofun hennar og Dýrsins. Sjálf verður hún vonsvikin yfir viðbrögðum hans.
TMM_3_2018.indd 25 23.8.2018 14:19