Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Blaðsíða 113

H u g v e k j u r
TMM 2018 · 3 113
ari kostinn, og segir nokkuð ítarlega frá
fundinum. Þar var mikið rætt um
skáldsöguna Undirgefni eftir Houelle-
becq sem kom út þennan sama örlaga-
dag en ýmsir blaðamenn höfðu þegar
lesið. Um síðir finnst Philippe Lançon
að tími sé kominn til að halda á vit
Libération, hann stendur upp en staldr-
ar við til að sýna teiknaranum Cabu
ljósmynd í bók, og er smástund að finna
hana. Um leið spyr hagfræðingurinn
Bernard Maris hvort hann vilji ekki
fjalla um sögu Houellebecqs í næsta
pistli sínum, hann færist undan, en
teiknarinn Charb snýr út úr orðum
hans á allvafasaman hátt. Fáeinir brosa.
Á þessu sama Augnabliki heyrir
blaðamaðurinn hvell eins og af púður-
kellingu, og einhver óp í anddyrinu.
„Hvað tekur það langan tíma að finna
dauðann nálgast, þegar maður býst ekki
við honum?“ spyr blaðamaðurinn eftir
á, í bók sinni. Það er ekki aðeins ímynd-
unaraflið sem er úr leik á þessari stund,
heldur líka skynjanirnar sjálfar. Tvennt
líður gegnum hugann í einu, ekki hugs-
anir heldur skyndimyndir, horfnar um
leið: kannske eru þetta einhverjir strák-
ar að gera at, kannske eru þetta gestir
sem ekki er gott að fá í heimsókn. Hann
heyrir konu hrópa: „Hvað er …?“ aðra
konu æpa „Ó“ og þriðju konuna reka
upp enn annað óp. Þá rödd þekkir hann,
tóninn líka, og túlkar ópið: „Hvaða
fávitar eru þetta?“ Í ópinu eru ótti og
reiði til jafns en einnig frelsi, en það er
ekki orð heldur tilfinning. Blaðamaður-
inn ímyndar sér enn að þetta sé einhver
hrekkur en grunar líka annað, en hvað?
Þetta er eins og skopteikning en það eru
komnir í hana allt aðrir drættir í stað
þeirra sem þar voru, og hver er að
teikna? Hann sér ekkert, hvorki stofuna
né mennina, nema lífvörð Charbs – því
teiknarinn hafði fengið morðhótanir og
hafði stöðugt mann í fylgd með sér –
sem gengur að dyrunum og dregur upp
skammbyssu. Þá skilur hann að þetta er
ekki hrekkur, ekki neinir strákar, jafnvel
ekki árás heldur eitthvað allt annað. Það
er ekki hægt að gera sér grein fyrir því
hvað þetta er, en það fyllir stofuna og
hægir á öllu, í honum sjálfum og utan
hans. Hann sér lífvörðinn draga upp
skammbyssu og finnur bæði von og
ótta, en þær tilfinningar eru eins og
Síamstvíburar sem ekki er hægt að
aðskilja, og honum finnst lífvörðurinn
vera allt of seinn í hreyfingum, – í hug-
anum segir hann „flýttu þér, flýttu þér“
– en það er tíminn sem er farinn að
ganga hægt.
Blaðamaðurinn sest niður og leggst
fyrir í skoti milli skrifborðs og veggjar,
hann heyrir hvelli en sér ekkert. Það var
sennilega þá, segir hann í bókinni, sem
hann varð fyrir þremur skotum eða
fleiri, en hann finnur ekki neitt og er sér
ekki meðvitaður um neitt, hann heldur
að hann sé ómeiddur, eða öllu heldur,
sjálf hugmyndin um „meiðsli“ kemst
hvergi að. Hann heyrir einstaka skot-
hvelli og á eftir hverjum þeirra ópið
„Allah akbar“, og við að heyra þetta kall
finnst honum enn að þetta hljóti að vera
hrekkur, þetta er eins og í kvikmynd.
Hann lítur undir borðið og sér „svarta
fætur“ og byssuskefti. Hann lokar aug-
unum eins og barn í kúrekaleik sem
heldur að ef það sjái ekki sé það um leið
ósýnilegt, hann er fimm eða sjö ára.
Svo verður þögn. Blaðamaðurinn
þorir ekki að hreyfa sig, en hann lítur til
vinstri og sér blóðuga hönd. Það tekur
hann smástund að skilja að hún tilheyri
honum sjálfum. Lengra í burtu sér hann
Bernard Maris, „Bernard er dáinn,“
hugsar hann, höfuðkúpan er opin, og
hann á erfitt með að slíta sig frá þeirri
sjón. Hann lokar augunum aftur. Svo
lítur hann til hægri og sér upphandlegg
sem er opinn svo sést í holdið. „Þetta er
TMM_3_2018.indd 113 23.8.2018 14:19