Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Blaðsíða 86

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Blaðsíða 86
B e r g l j ó t S o f f í a K r i s t j á n s d ó t t i r 86 TMM 2018 · 3 uppi með sögulega skáldsögu eftir höfund sem er ekki bara staðkunnugur á svæðinu sem hann segir frá, heldur hefur sennilega talað við annaðhvert gamalmenni þar og að auki sankað að sér ýmsum skjölum úr héraði. En málið á sögunni gæti líka verið skemmtilegt viðfangsefni. Það er ansi trú- verðugt sem 18. aldar mál en virðist þó einnig sótt til 19. aldar og íslenskra fornbókmennta. Ljúgverðugleikinn er sem sé umtalsverður – svo að vísað sé til Þórarins Eldjárn.38 Vinsældir sögulegs skáldskapar á þessari öld valda svo því að nú gefst tilefni til að lesa saman gagnólík verk. Fróðlegt gæti til að mynda verið að taka saman ýmsar sögur og sagnabrot og skoða aðferðirnar sem ólíkir höf- undar nota til að lýsa biskupssetrinu Skálholti, því sem gerist þar innan dyra, umhverfi þess og pólitískum og félagslegum áhrifum – og hvert markmiðið kann að vera með sögulega skáldskapnum. Þá mætti jafnt lesa saman sögur sem settar eru niður á sömu öld, eins og Haustgotasögu (2005) Semings (Guð- mundar Óla Ólafssonar) og Í skugga drottins, eða stefna saman verkum um ýmsar aldir og bæta t.d. við Byltingarbörnum (2000) Björns Th. Björnssonar, brotum úr Leiðinni til Rómar (2002) Péturs Gunnarssonar og – kannski til að gefa flokkun í bókmenntagreinar langt nef – öðrum úr Snorra á Húsafelli! V Frásögnin má kallast eitt af grunnformum mannlegrar hugsunar. Börn eru ekki fyrr farin að tala en þau segja: „Veistu hvað ég sá?¨“, „Veistu hvað kom fyrir?“ og skipa upplifunum sínum í sögu. Smám saman safnast þær saman, og sem einstaklingarnir eldast sníða þeir þær sífellt til í söguna um eigið líf uns upp rís „eins konar söguleg skáldsaga“, svo að vísað sé til Sigur- jóns Björnssonar.39 Sögulegur skáldskapur er því líklega snarari þáttur í lífi hverrar manneskju en margan kann að gruna. En vöxtur hans hérlendis, eins og hann birtist í útgefnum bókum á síðustu áratugum, kallar á að honum sé sinnt rækilega – með hliðsjón af nýlegum skrifum jafnt í sagnfræði sem bók- menntafræði. Og það vona ég að vangaveltur mínar vitni um.40 Tilvísanir 1 Sjá t.d. „Váfugl eftir Hall Hallsson“ [auglýsing frá bókaforlaginu Vexti], Dagblaðið Vísir, 17. október 2008, bls. 17. Tekið skal fram að tilvitnuð orð standa líka á kápu Váfugls. 2 Sjá Richard Lee, „Defining the Genre“, Historical Novels Society, https://historicalnovelsociety. org/guides/defining-the-genre/. Sótt 6. maí 2018. 3 jse, „Frá degi til dags“, Fréttablaðið, 29.nóvember, 2008, bls. 18. 4 Sjá Elysium space, elysiumspace.com Sótt 27. ágúst 2018. 5 Tekið skal fram að á heimasíðu Historical Novels Society nefnir Sarah Johnson að tímarit þeirra, Historical Novels Review noti ekki bara fimmtíu ára regluna sem fyrr var nefnd heldur miði við að höfundurinn styðjist fremur við „rannsóknir“ en „persónulega reynslu“, sjá Sarah Johnson, „Defining the Genre: What are the rules for historical fiction?“, https://historicalno- velsociety.org/guides/defining-the-genre/defining-the-genre-what-are-the-rules-for-histori- cal-fiction/. Sótt 15. apríl 2018. TMM_3_2018.indd 86 23.8.2018 14:19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143

x

Tímarit Máls og menningar

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.