Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Page 86

Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Page 86
B e r g l j ó t S o f f í a K r i s t j á n s d ó t t i r 86 TMM 2018 · 3 uppi með sögulega skáldsögu eftir höfund sem er ekki bara staðkunnugur á svæðinu sem hann segir frá, heldur hefur sennilega talað við annaðhvert gamalmenni þar og að auki sankað að sér ýmsum skjölum úr héraði. En málið á sögunni gæti líka verið skemmtilegt viðfangsefni. Það er ansi trú- verðugt sem 18. aldar mál en virðist þó einnig sótt til 19. aldar og íslenskra fornbókmennta. Ljúgverðugleikinn er sem sé umtalsverður – svo að vísað sé til Þórarins Eldjárn.38 Vinsældir sögulegs skáldskapar á þessari öld valda svo því að nú gefst tilefni til að lesa saman gagnólík verk. Fróðlegt gæti til að mynda verið að taka saman ýmsar sögur og sagnabrot og skoða aðferðirnar sem ólíkir höf- undar nota til að lýsa biskupssetrinu Skálholti, því sem gerist þar innan dyra, umhverfi þess og pólitískum og félagslegum áhrifum – og hvert markmiðið kann að vera með sögulega skáldskapnum. Þá mætti jafnt lesa saman sögur sem settar eru niður á sömu öld, eins og Haustgotasögu (2005) Semings (Guð- mundar Óla Ólafssonar) og Í skugga drottins, eða stefna saman verkum um ýmsar aldir og bæta t.d. við Byltingarbörnum (2000) Björns Th. Björnssonar, brotum úr Leiðinni til Rómar (2002) Péturs Gunnarssonar og – kannski til að gefa flokkun í bókmenntagreinar langt nef – öðrum úr Snorra á Húsafelli! V Frásögnin má kallast eitt af grunnformum mannlegrar hugsunar. Börn eru ekki fyrr farin að tala en þau segja: „Veistu hvað ég sá?¨“, „Veistu hvað kom fyrir?“ og skipa upplifunum sínum í sögu. Smám saman safnast þær saman, og sem einstaklingarnir eldast sníða þeir þær sífellt til í söguna um eigið líf uns upp rís „eins konar söguleg skáldsaga“, svo að vísað sé til Sigur- jóns Björnssonar.39 Sögulegur skáldskapur er því líklega snarari þáttur í lífi hverrar manneskju en margan kann að gruna. En vöxtur hans hérlendis, eins og hann birtist í útgefnum bókum á síðustu áratugum, kallar á að honum sé sinnt rækilega – með hliðsjón af nýlegum skrifum jafnt í sagnfræði sem bók- menntafræði. Og það vona ég að vangaveltur mínar vitni um.40 Tilvísanir 1 Sjá t.d. „Váfugl eftir Hall Hallsson“ [auglýsing frá bókaforlaginu Vexti], Dagblaðið Vísir, 17. október 2008, bls. 17. Tekið skal fram að tilvitnuð orð standa líka á kápu Váfugls. 2 Sjá Richard Lee, „Defining the Genre“, Historical Novels Society, https://historicalnovelsociety. org/guides/defining-the-genre/. Sótt 6. maí 2018. 3 jse, „Frá degi til dags“, Fréttablaðið, 29.nóvember, 2008, bls. 18. 4 Sjá Elysium space, elysiumspace.com Sótt 27. ágúst 2018. 5 Tekið skal fram að á heimasíðu Historical Novels Society nefnir Sarah Johnson að tímarit þeirra, Historical Novels Review noti ekki bara fimmtíu ára regluna sem fyrr var nefnd heldur miði við að höfundurinn styðjist fremur við „rannsóknir“ en „persónulega reynslu“, sjá Sarah Johnson, „Defining the Genre: What are the rules for historical fiction?“, https://historicalno- velsociety.org/guides/defining-the-genre/defining-the-genre-what-are-the-rules-for-histori- cal-fiction/. Sótt 15. apríl 2018. TMM_3_2018.indd 86 23.8.2018 14:19
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.