Tímarit Máls og menningar - 01.09.2018, Síða 39

F i s k u r á s a n d i þa r f a ð b e r j a s t f y r i r va t n i
TMM 2018 · 3 39
tímariti og þýddi að auki og hún var heima og sinnti heimilisstörfum. Hann
hafði skoðanir á feðraveldi, gömlum siðum, jafnréttismálum kynjanna, talaði
um Ibsen, Tagore, Shelley. Hún hlustaði forvitin og brosandi, kinkaði kolli
annað slagið.
Þannig liðu nokkrir mánuðir. Tímarítið fékk kvörtunarbréf út af sambúð
þeirra og ritstjórinn rak Sheng úr starfi. Zijun vildi ekki láta það skipta máli,
en hún hljómaði ekki eins ákveðin og áður. Sheng varð reiður og vonsvikinn
vegna ástandsins, en ætlaði auglýsa eftir vinnu, skrifa vini sínum sem var
ritstjóri hjá öðru fyrirtæki og biðja um hjálp en einbeita sér að þýðingum á
meðan. En það var ómögulegt að þýða heima. Þar skorti næði og ró. Zijun
var allan daginn við heimilisstörf, kallaði hann í mat þegar hann var í miðri
þýðingu. Hún sýndi ekki tillitssemi. Hún hafði breyst, var ekki eins mjúk og
ljúf og áður. Tekjurnar minnkuðu talsvert. Þau þurftu að spara á meðan hann
þurfti mikla orku í þýðingarnar. Hann fór að dvelja löngum stundum á bóka-
safni, þar var hlýtt og margt til að lesa. Það var kalt heima. Einn morguninn
áttu þau tal saman um bágt ástand sitt, hann var hreinskilinn og sagðist ekki
vera ástfanginn af henni lengur og að best væri að þau hættu saman. Hann fór
svo út á bókasafnið. Faðir Zijun kom og tók hana heim með sér. Eftir nokkrar
vikur kom frétt um að hún væri dáin.
Smásagan er sögð frá sjónarhóli Shengs, skrifuð til þess að rifja upp sam-
band þeirra og þann kulda, eftirsjá og særindi sem ríktu. Titillinn segir
okkur að önnur sögupersónan sé dáin en hin særð. Í sögunni er Ibsen tvisvar
nefndur og óhætt er að segja að þessi saga sé samin í samhengi við útbreiðslu
Dúkkuheimilisins og fyrirlestur Lu Xun tveimur árum fyrr. Í sögu Lu Xun
eru margvíslegir þættir – samfélagslegir, menningarlegir, efnahagslegir – sem
móta örlög Zijun og hvernig ást eiginmanns hennar breyttist.
Saga smásögunnar endar ekki svona. Árið 1982 gaf rithöfundurinn Yi
Shui frá Hong Kong út skáldsöguna Fyrri hluti lífs míns. Sagt var að smá-
sagan „Sært og dautt“ eftir Lu Xun væri uppáhaldssagan hennar. Hún notaði
sögu Lu Xun en sviðsetti hana í Hong Kong nútímans. Aðalpersónur voru
aftur Sheng og Zijun. Þau höfðu verið gift í mörg ár og áttu 8 ára son. Sheng
vann hjá stóru fyrirtæki og gegndi ábyrgðarstöðu. Zijun var heima með
vinnukonu sem sá um heimilisstörfin á meðan hún verslaði, dekraði við sig
og naut lífsins. Smám saman áttu hjónin minna og minna sameiginlegt og
kærleikur byrjaði að vaxa á milli Sheng og Ling, samstarfskonu hans, sem er
ótrúlega fámál, vandvirk og fullkomin í sínu starfi. Zijun var ósátt og fékk
skilnað. Hún var neydd til að fara að vinna aftur. En hún var fljót að læra.
Eftir nokkur ár var hún orðin sjálfstæð nútímakona sem skorti ekki athygli
og ást, en Sheng sá hins vegar eftir því að hafa skilið. Eftir skáldsögunni
voru gerðir sjónvarpsþættir og voru þeir frumsýndir árið 2017. Þeir kölluðu
á miklar umræður meðal almennings, sérstaklega kvenna, um málefni hús-
mæðra, kvenna á vinnumarkaði, hjónabönd.
Áhugavert er að Nóra Ibsens lifir áfram, á fjölbreyttan hátt í tímans rás
TMM_3_2018.indd 39 23.8.2018 14:19