Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Side 137

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Side 137
U m s a g n i r u m b æ k u r TMM 2018 · 4 137 hóps, sem hann ekki tilheyrir ekki (lengur)? Þetta getur orðið gríðarlegt hitamál, ekki síst í samhengi síðlendu- fræða, þaðan sem þessi spurning er sprottin. Amerísk-indverski fræðimað- urinn Gayatri Spivak opnaði hina fræði- legu umræðu með greininni „Can the subaltern speak?“ (1983) þar sem hún bendir á að þeir sem verst eru settir í indverska stéttasamfélaginu séu þaggað- ir en fái einhverjir úr þeirra röðum rödd og tækifæri til að berjast fyrir rétti sínum séu þeir ekki lengur hluti hins þaggaða hóps. Um þetta fjallar Sólveig Ásta Sigurðardóttir meðal annars í meistaraprófsritgerð sinni: „Landvistar- leyfi í bókmenntaheiminum. Birtingar- myndir innflytjenda í íslenskum sam- tímaskáldsögum“ (2015). Á flótta Kristín Helga Gunnarsdóttir ræðst sem sagt á garðinn þar sem hann er hæstur með skáldsögunni Vertu ósýnilegur – Flóttasaga Ishmaels (2017). Þar er sögð saga fimmtán ára drengs frá Aleppó sem tekst að flýja Sýrland og komast til Íslands á fölsuðu vegabréfi. Von hans er að geta sameinast vinum og fyrrverandi nágrönnum sem hafa fengið hæli á Íslandi. Hann er tekinn fastur á flug- vellinum í Keflavík, fær að sameinast vinum sínum í bili en við vitum ekki hvað um hann verður í bókarlok. Það veltur á tannlækninum sem á að skera úr um það hvort hann er barn eða full- orðinn. Drengurinn heitir Ishmael og flótta- saga hans hefst á því að húsið hans í Aleppó er sprengt í loft upp, hann býr á þriðju hæð og kemur til meðvitundar handleggsbrotinn í rústunum. Afi hans er eini fjölskyldumeðlimurinn sem lifað hefur af fyrir utan hann sjálfan, faðirinn hefur nokkru áður verið fjarlægður af útsendurum herstjórnarinnar og móðir- in ferst í sprengjuárásinni ásamt yngri systur Ishmaels. Fjölskyldan er menntað og vel stætt millistéttarfólk í einhverri fallegustu borg Sýrlands og æska Ishmaels hefur verið örugg og góð. Kristín Helga notar oft endurlit til að draga upp mynd af bakgrunni hans. Mestur hluti bókarinn- ar fer þó í að lýsa flótta afans, Ishmaels og Victors, vinar þeirra, frá Sýrlandi. Leiðin liggur til Jórdaníu, þaðan til Súdan og síðan til Egyptalands. Frá Egyptalandi fara þeir á bátum yfir til Ítalíu og bjargast naumlega. Alls staðar á langri leið þeirra liggja grimmir mannræningjar, þjófar og nauðgarar í launsátri og mannvonskan er yfirgengi- leg þó að gott fólk verði líka til að hjálpa þeim félögum. Verst er samt ferðin yfir Miðjarðarhafið og lesandi gleymir lýs- ingunni á henni ekki í bráð og lengd. Þar ferst afinn, fellur fyrir borð og með honum ferðasjóður Ishmaels. Eftir þetta áfall eru Ishmael og Victor eins og veiðidýr, stöðugt á varðbergi og hræddir við yfirvöld, enda réttlausir og upp á aðra komnir uns þeir komast í skjól í smábæ í Þýskalandi, þangað sem för Victors er heitið. En Ishmael er ekki kominn heim, hann þráir vini sína frá Aleppó, stóru og hlýju fjölskylduna sem líka flúði Sýrland en er horfin. Í ljós kemur að hún hefur fengið hæli á Íslandi og þar fer fram hliðarsaga sem er fléttuð inn í flóttasögu Ishmaels uns sögurnar mætast í lokin. Noor og fjölskylda hennar Fjölskyldan sem Ishmael leitar og finnur hefur búið á hæðinni fyrir neðan hann í Aleppó. Þau voru nánir fjölskylduvinir og hann hefur alist upp með yngstu dótturinni, Salí. Það er gælunafn henn- ar, raunverulega heitir hún Salma, sem hún hefur nú aðlagað að íslensku og kallar sig Selmu. Eldri systir hennar TMM_4_2018.indd 137 6.11.2018 10:22
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140
Side 141
Side 142
Side 143

x

Tímarit Máls og menningar

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.