Tímarit Máls og menningar


Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Page 137

Tímarit Máls og menningar - 01.11.2018, Page 137
U m s a g n i r u m b æ k u r TMM 2018 · 4 137 hóps, sem hann ekki tilheyrir ekki (lengur)? Þetta getur orðið gríðarlegt hitamál, ekki síst í samhengi síðlendu- fræða, þaðan sem þessi spurning er sprottin. Amerísk-indverski fræðimað- urinn Gayatri Spivak opnaði hina fræði- legu umræðu með greininni „Can the subaltern speak?“ (1983) þar sem hún bendir á að þeir sem verst eru settir í indverska stéttasamfélaginu séu þaggað- ir en fái einhverjir úr þeirra röðum rödd og tækifæri til að berjast fyrir rétti sínum séu þeir ekki lengur hluti hins þaggaða hóps. Um þetta fjallar Sólveig Ásta Sigurðardóttir meðal annars í meistaraprófsritgerð sinni: „Landvistar- leyfi í bókmenntaheiminum. Birtingar- myndir innflytjenda í íslenskum sam- tímaskáldsögum“ (2015). Á flótta Kristín Helga Gunnarsdóttir ræðst sem sagt á garðinn þar sem hann er hæstur með skáldsögunni Vertu ósýnilegur – Flóttasaga Ishmaels (2017). Þar er sögð saga fimmtán ára drengs frá Aleppó sem tekst að flýja Sýrland og komast til Íslands á fölsuðu vegabréfi. Von hans er að geta sameinast vinum og fyrrverandi nágrönnum sem hafa fengið hæli á Íslandi. Hann er tekinn fastur á flug- vellinum í Keflavík, fær að sameinast vinum sínum í bili en við vitum ekki hvað um hann verður í bókarlok. Það veltur á tannlækninum sem á að skera úr um það hvort hann er barn eða full- orðinn. Drengurinn heitir Ishmael og flótta- saga hans hefst á því að húsið hans í Aleppó er sprengt í loft upp, hann býr á þriðju hæð og kemur til meðvitundar handleggsbrotinn í rústunum. Afi hans er eini fjölskyldumeðlimurinn sem lifað hefur af fyrir utan hann sjálfan, faðirinn hefur nokkru áður verið fjarlægður af útsendurum herstjórnarinnar og móðir- in ferst í sprengjuárásinni ásamt yngri systur Ishmaels. Fjölskyldan er menntað og vel stætt millistéttarfólk í einhverri fallegustu borg Sýrlands og æska Ishmaels hefur verið örugg og góð. Kristín Helga notar oft endurlit til að draga upp mynd af bakgrunni hans. Mestur hluti bókarinn- ar fer þó í að lýsa flótta afans, Ishmaels og Victors, vinar þeirra, frá Sýrlandi. Leiðin liggur til Jórdaníu, þaðan til Súdan og síðan til Egyptalands. Frá Egyptalandi fara þeir á bátum yfir til Ítalíu og bjargast naumlega. Alls staðar á langri leið þeirra liggja grimmir mannræningjar, þjófar og nauðgarar í launsátri og mannvonskan er yfirgengi- leg þó að gott fólk verði líka til að hjálpa þeim félögum. Verst er samt ferðin yfir Miðjarðarhafið og lesandi gleymir lýs- ingunni á henni ekki í bráð og lengd. Þar ferst afinn, fellur fyrir borð og með honum ferðasjóður Ishmaels. Eftir þetta áfall eru Ishmael og Victor eins og veiðidýr, stöðugt á varðbergi og hræddir við yfirvöld, enda réttlausir og upp á aðra komnir uns þeir komast í skjól í smábæ í Þýskalandi, þangað sem för Victors er heitið. En Ishmael er ekki kominn heim, hann þráir vini sína frá Aleppó, stóru og hlýju fjölskylduna sem líka flúði Sýrland en er horfin. Í ljós kemur að hún hefur fengið hæli á Íslandi og þar fer fram hliðarsaga sem er fléttuð inn í flóttasögu Ishmaels uns sögurnar mætast í lokin. Noor og fjölskylda hennar Fjölskyldan sem Ishmael leitar og finnur hefur búið á hæðinni fyrir neðan hann í Aleppó. Þau voru nánir fjölskylduvinir og hann hefur alist upp með yngstu dótturinni, Salí. Það er gælunafn henn- ar, raunverulega heitir hún Salma, sem hún hefur nú aðlagað að íslensku og kallar sig Selmu. Eldri systir hennar TMM_4_2018.indd 137 6.11.2018 10:22
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118
Page 119
Page 120
Page 121
Page 122
Page 123
Page 124
Page 125
Page 126
Page 127
Page 128
Page 129
Page 130
Page 131
Page 132
Page 133
Page 134
Page 135
Page 136
Page 137
Page 138
Page 139
Page 140
Page 141
Page 142
Page 143

x

Tímarit Máls og menningar

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Tímarit Máls og menningar
https://timarit.is/publication/1109

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.