Úrval - 01.06.1952, Blaðsíða 7

„ÓÁRAN 1 MENNINGUNNI"
5
sjálfum lífsháttunum. Þess-
vegna virðist það næsta til-
gangslaust að hvetja menn til
að leggja niður asann. Það verð-
ur að uppræta orsök hans. Það
fellur utan þess ramma, sem ég
hef sett mér með þessu erindi
að benda á hvernig það sé hægt
— sem betur fer. því að það
yrði sjálfsagt erfitt.
í staðinn mun ég reyna að
benda á nokkrar aðrar sennileg-
ar orsakir þessarar óáranar í
menningunni. Þrátt fyrir menn-
ingarlega fágun í nútímaþjóðfé-
lagi heldur maðurinn áfram að
vera lífvera með náttúrlegar líf s-
þarfir. í stórum dráttum má
skipta mikilvægustu lífsþörfum
mannsins í tvennt: fullnægingu
hungurhvatarinnar og fullnæg-
ingu kynhvatarinnar. Aðrar svo-
nefndar æðri þarfir má í flest-
um tilfellum rekja til þessara
tveggja. 1 þjóðfélagi okkar er
fullnæging hungurhvatarinnar
ekki lengur mikið vandamál.
Hún krefst tiltölulega lítillar
orku, svo er tækni og skipulagn-
ingu fyrir að þakka. Ætla verð-
ur að mikil mannleg orka sem
áður fór í beina og kannski á
vissan hátt fagnaðarríka bar-
áttu fyrir líkamlegum nauð-
þurftum hafi nú leystst úr læð-
ingi. Hvert hefur hún beinzt?
Sýnist ekki nærri lagi að ætla,
að hún hafi beinzt að þeirri hvöt-
inni sem ekki hefur reynzt eins
auðvelt að fullnægja, kynhvöt-
inni og annarri viðleitni í sam-
bandi við hana?
Margt bendir til að svo sé.
Samtíðin virðist hafa fullar
hendur vandamála af þessu tagi:
kynferðisvandamál, hjónabands-
erfiðleika, hjónaskilnaði, vand-
ræðaunglinga og kynvillu. I
trúnaðarsamræðum við fólk um
kynferðismál hef ég komizt að
því, að undarlega margir virðast
halda að þeir hafi óeðlilega
sterka kynhvöt, án tillits til þess
hvort þeir hafa hæfileika til að
öðlast fullnægingu í kynferði-
legu samlífi eða ekki. I flestum
tilfellum mun þessi sýndarof-
vöxtur í kynlíf inu vera ímyndun,
tilkomin af því að hugsun og
orka beinast inn á kynferðileg-
ar brautir fyrir meira eða minna
óviðráðanleg ytri áhrif.
Nú er það einnig svo, að þrátt
fyrir þau margvíslegu tækifæri
sem nútímamenn hafa til að
komast í samband hver við ann-
an, má greinilega merkja hjá
þeim sára löngun í dýpri og nán-
ari tengsl við aðra. Það er furðu-
legt að sjá hve menn eiga bágt
með að tala við fólk, sem þeir
umgangast daglega, um brýn
persónuleg vandamál sín. Og þó
leikur það ekki á tveim tungum,
að ráðandi er rík og almenn þörf
fyrir trúnaðarsamræður af slíku
tagi, ef unnt er að ryðja úr götu
beim Þrándi sem við köllum
blygðun eða feimni. Hvergi sést
þetta greinilegar en við þá teg-
und geðlækninga, sem nefnist
hóplækning. Þar eru sköpuð skil-
yrði til þess að menn geti rætt
um náin persónuleg vanöamál