Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.12.2010, Blaðsíða 61

FEMÍNÍSK GAGNRÝNI í AUÐNINNI
vettvangi. í leiðslutrúarbrögðum tala konur til dæmis oftar tungum en
karlar og skýra mannfræðingar það svo að miðað við karla hafa þær haft
takmarkaða rödd í formlegri trúarlegri umræðu. Tilvist torskilinna kven-
legra „tungumála“, í tengslum við trúarathafnanir er þó sjaldan fagnaðar-
efni; það var einmitt vegna gruns um að nornir byggju yfir leyndri þekk-
ingu og töluðu tungum sem þær voru brenndar á báli.28
Frá pólitískum sjónarhóli er áhugavert að bera saman hugmyndina
um kvenlegt tungumál og hina sögulegu tungumálsspurningu sem hef-
ur komið upp þegar nýlendur öðlast sjálfstæði. Að lokinni byltingu þarf
hið nýja ríki að ákveða hvaða tungumál eigi að verða opinbert mál:
Tungumálið sem stendur því „sálrænt næst“, og „gefnr þjóðinni þann
styrk sem hlýst af því að tala sitt eigið móðurmál“, eða tungumálið sem
„er lykill að heildarsamfélagi nútímamenningar“, samfélagi sem aðeins
„erlend“ tungumál geta veitt hugmyndafræðilegan aðgang að.29 Segja
má, að tungumálsspurningin hafi komið upp þegar okkar bylting var um
garð gengin og að hún sýni togstreituna á milli þeirra sem kjósa að vera
fýrir utan akademískar stofnanir og gagnrýnishefðir og hinna, sem vilja
ganga inn í þær og jafnvel leggja þær undir sig.
Stuðningur við kvennatungumál er því pólitísk afstaða sem einnig
hefnr gríðarlegt tilfinningalegt vægi. Þó að konur geti sameinast í hug-
myndinni um kvennatungumál er hún alls eklci gallalaus. Ólíkt velsku,
bretónsku, swahili og amarísku, það er tungumálum minnihlutahópa eða
frumbyggja, tala konur ekki eitt móðurmál, einhverja lcynbundna
mállýsku sem er öðruvísi en hið ráðandi tungumál. Enslcir og bandarísk-
ir málvísindamenn eru á einu máli um að „engar sannanir séu fyrir því
að kynin hafði meðfædda tilhneigingu til ólíkrar uppbyggingar tungu-
máls“. Jafnframt verði hinn margvíslegi munur sem greinst hafi á mál-
fari, áherslum og málnotkun karla og kvenna eklci skýrður með vísun til
„tveggja aðskilinna kynbundinna tungumála“, heldur sé nær að tala um
stíl, nálgun og samhengi málgjörningsins.30 Tilraunir til tölfræðilegrar
2S Um kvennatungumál, sjá Sarah B. Pomeroy, Goddesses, Whores, Wives and Slaves:
Women in Classical Antiquity (New York: Schocken Books, 1976), bls. 24; Sally
McConnell-Ginet, „Linguistics and the Feminist Challenge", í Women and Langu-
age, bls. 14; og Joan M. Lewis, Ecstatic Religion (1971), tilvitnun úr Shirley Ardener,
ritstj., Perceiving Women (New York: Halsted Press, 1978), bls. 50.
29 Clifford Geertz, The Interpretation of Cultures (New York: Basic Books, 1973), bls.
241-42.
'° McConnell-Ginet, „Linguistics and the Feminist Challenge“, bls. 13, 16.
59