Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.12.2010, Blaðsíða 346

JAMES CLIFFORD
viðmið“,47 bæði til vinstri og hægri. Hann svarar afturhaldssömum orð-
ræðum eins og hjá Enoch Powell (sem sífellt fleiri taka undir) sem skír-
skota til „hreins“ þjóðarrýmis sem framandi, ógnandi fólk hafí nýlega
ráðist inn í, sem gera ráð fyrir að samtvinnun Bretlands við sögu svartra sé
eitthvað sem gerðist effir stríð, eftir hnignun breska heimsveldisins.48
Hann eykur einnig við verk E. P. Thompsons, um „fæðingu enska verka-
lýðsins“, með fæðingu Atlantshafsverkalýðsins (af fjölþjóðernislegum upp-
runa) og vefengir nýleg rök bresku verkalýðshreyfmgarinnar um almenna
„vinstri þjóðernisstefnu" sem svar við Thatcherismanum. Að lokum
afmiðjar svarta Adantshaf Gilroys hina afrísk-amerísku frásögn og færir
Karíbahafið, Bretland og Evrópu inn í myndina.
„Saga svarta Atlantshafsins,“ skrifar hann, „ ... sem svartir fóru í sífellu
yfir fram og til baka - ekki aðeins sem vörur heldur líka í baráttu fyrir
frelsi, sjálfsforræði og ríkisborgararétti - er leið til að endurskoða þau
vandkvæði sem fylgja þjóðerni, staðsetningu, sjálfsmynd og sögulegu
minni“.49 Gilroy bregður upp „mótmenningu nútímans“, sem bætir ekki
aðeins „svörtu“ inn í breska fánann, Union Jack, heldur einnig inn í um-
ræður um hefð skynsemishyggju upplýsingarinnar. Þessi „svarti“ þáttur er
bæði neikvæður (löng saga þrælahalds, arfur vísindalegrar kynþátta-
hyggju, samsekt skynsemishyggju og ótta í því hvernig forræði birtist á
einkennandi hátt fyrir nútímann) og jákvæður (löng barátta fyrir pólitísku
og félagslegu frelsi, þýðingarmiklar hugsjónir um jafnrétti eða mismun
sem svört tvíheimasamfélög hafa getið af sér).
Ef þverþjóðleg mótsaga Gilroys felur í sér útópíska stefnuskrá liggur
mótvægið í því andstöðufulla ofbeldi, brottflutningurinn og missirinn sem
eru innbyggð í þá menningu sem hann lofsyngur: „Miðleiðin", plantekru-
þrælahald, gömul og ný drottnunarkerfi rasismans, og efnahagslegar
hömlur á ferðalögum og flutningi vinnuafls. I There Ain’t no Black in the
Unionjack fær hinn langi fimmti kafli um tónlist og listmenningu („Dia-
spora, Utopia, and the Critique of Capitalism“) slagkraft sinn frá fjórum
47 Paul Gilroy, „Cultural Studies and Ethnic Absolutism“, Cultural Studies, ritstj.
Lawrence Grossberg, Cary Nelson og Paula Treichler, New York: Routledge, bls.
187-199, hcr bls. 193.
48 Sjá einnig Folarin Shyllon, „Blacks in Britain: A Historical and Analytical Over-
view“, Global Dimensions ofthe African Diaspora, ritstj. Joseph E. Harris, Washing-
ton D.C.: Howard University Press, 1982.
49 Paul Gilroy, „Cultural Studies and Ethnic Absolutism", bls. 193.
344