Úrval - 01.12.1961, Page 53

FURÐ UHEIMUR TA UGASTARFSEMINNAR
61
verkamaðurinn skyndilega þung-
ar drunur, sem getur táknað,
að námugöngin hafi hrunið sam-
an einhvers staðar. Sjálfkrafa
taka hinar hraðaaukandi taugar
að sér að gera öllum vöðvum
likamans viðvart og auka alla
starfsemi viðkomandi liffæra.
Meltingarfærin hægja á störfum
sínum, ■— ekki endilega i ör-
yggisskyni, — og meltingunni
er í raun og veru frestað, þar
til hættan er liðin hjá. Þetta er
skýringin á því, hvers vegna
menn missa matarlystina við
æsing og miklar annir og hvers
vegna matarlystin kemur síðan
aftur, eftir að æsingnum og önn-
unum er lokið.
Þó að maður, sem grunaður
er um glæp, neiti afdráttarlaust
að vita nokkuð um glæpinn og
virðist í fyllsta máta rólegur á
yfirborðinu, meðan hann er
yfirheyrður, getur „lygamælir"
greint hraðaaukningu í slagæð
og andardrætti og skyndilega
breytingu á rafstraum í húðinni,
sem allt stafar frá hinum hraða-
aukandi taugum, er ákveðnum
atriðum glæpsins er lýst ná-
kvæmlega fyrir hinum grunaða.
Á hvíldarstundum taka hinar
hraðaminnkandi taugar að sér
stjórnina. Þær breiðast út um
líkamsvefina frá efsta og neðsta
hluta mænunnar, setja róandi
hemla á líffærastarfsemina og fá
likamssellunum það verkefni í
hendur að byggja upp ný efni,
sem nauðsynleg eru til að end-
urnýja það, sem eyðst hefur að
deginum. Þegar þér slökkvið
ljósið og leggizt til hvilu á
kvöldin, sjá þessar taugar um að
mjókka sjáöldrin og koma í veg
fyrir, að þangað berist truflandi
ljós. Meltingin er sett i fullan
gang til þess að endurnæra lík-
aman fyrir störf komandi dags.
Og loks hvílir likami yðar í
værum svefni undir róandi, en
öruggri stjórn hinna hraða-
minnkandi tauga.
í smásjá má sjá ósjálfráðar
taugar, sem liggja til einhvers
liffæris, greinast sundur í ó-
teljandi þræði, sem einna helzt
má líkja við liina ógurlegu
mergð þráða í sjálfvirkum
símstöðvum. Allar þær þúsundir
mílna af taugum, sem fyrirfinn-
ast í einum mannslíkama,
mundu samanlagt ná umhverfis
jörðina. Þótt mannslíkaminn
geti náð að lifa án „andlegra“
tauga í heilaberkinum, —- sem
flytja hugsanir, tilfinningar og
meðvitaðar ákvarðanir, — þá
eru ósjálfráðu taugarnar, sem
veita afl öllum líffærunum og
eru þannig „heili likamans“, al-
ger undirstaða lífsins.
Jafnskjótt og ósjálfráðu taug-
arnar hafa myndazt í fóstrinu,
eru þær reiðubúnar að flytja