Tímarit um menntarannsóknir - 01.01.2014, Qupperneq 21

Skilvirkni Logos í lestrarskimun
námsþættina lesskilning og stafsetningu í
samræmdu könnunarprófi í íslensku.
Þegar lestrarvandi er skilgreindur út
frá lokaeinkunn nemenda á samræmdu
könnunarprófi í íslensku finnast tæplega
81% bama í vanda þegar viðmið um vísun
í greiningu er 33 (eða lægra) á leshraða í
Logos. Jafnframt eru rúmlega 27% nem-
enda ranglega flokkuð með lestrarvanda.
Hægt er að finna alla nemendur í miklum
lestrarvanda með því að vísa nemendum
í greiningu sem fá 17 eða lægra á leshraða
í Logos. Því fylgir að um 19% nemenda
yrðu ranglega send í ítarlega greiningu.
Þegar lestrarvandi er skilgreindur út
frá árangri nemenda í lesskilningshluta ís-
lenskuprófsins þarf að vísa öllum þeim
börnum sem fá 41 eða lægra í leshraða í
greiningu til að finna að minnsta kosti
67% barna í lestrarvanda. Samhliða yrði
stómm hópi barna (38%) vísað í greiningu
að óþörfu. Þegar leitin beinist að börnum í
miklum lestrarvanda er hægt að finna sex
af sjö nemendum (86%) sem em í miklum
lestrarvanda í hópi 100 nemenda með því
að vísa bömum sem fá 14 eða lægra í les-
hraða í frekari greiningu. Þá eru 19% nem-
enda ranglega send í greiningu.
Þegar lestrarvandi er skilgreindur út
frá árangri nemenda í stafsetningarhluta ís-
lenskuprófsins finnast um 84% nemenda
í lestrarvanda með því að vísa öllum í
greiningu sem fá 30 eða lægra í leshraða í
Logos. Þegar þessi vísunarregla er notuð
yrði 25% nemenda vísað ranglega í grein-
ingu. Þegar leitin beinist að nemendum í
miklum lestrarvanda er hægt að finna um
það bil sex af þeim sjö nemendum (82%)
sem eru í miklum vanda, með því að vísa
öllum börnum með 25 eða lægra í leshraða
í greiningu. Samhliða yrðu um 26% nem-
enda send að óþörfu í greiningu.
Umræða
Lestrarskimun með prófhlutanum leshraða
í Logos er raunhæf en henni fylgir nokkur
kostnaður. Vísa þarf nokkuð stórum hópi
nemenda í ítarlega greiningu að óþörfu til
þess að finna viðunandi hlutfall nemenda
í lestrarvanda.
Áður en gagnsemi Logos í skimun
var metin var lagt mat á tengsl milli ár-
angurs nemenda í prófhlutum Logos og
í samræmdu könnunarprófi í íslensku.
Niðurstöður fylgni- og aðhvarfsgreiningar
sýndu að jákvætt samband var á milli ár-
angurs nemenda í prófhlutum Logos og
í samræmda könnunarprófinu í íslensku
sem lagt var fyrir árið 2012. Af þeim fjór-
um prófhlutum Logos sem voru til skoð-
unar var leshraði sá prófhluti sem hafði
mesta fylgni við árangur barna í íslensku
og spáði einnig best fyrir um námsárangur
í íslensku. Auk þess var hann best til þess
fallinn að finna börn í lestrarvanda. Aðrir
prófhlutar Logos höfðu veikara samband
við árangur barna í íslensku og bættu litlu
við forspá leshraða. Sterkast var samband
leshraða við samræmda lokaeinkunn í ís-
lensku og árangur barna í lesskilnings- og
stafsetningarhluta íslenskuprófsins. Niður-
stöður fylgni-, aðhvarfs- og merkjagrein-
ingar gáfu til kynna að til þess að ná fram
sem mestri gagnsemi úr skimun með Lo-
gos væri nægilegt að styðjast aðeins við
árangur nemenda í leshraða. Þar með er
hægt að minnka umfang skimunarinnar án
þess að það hafi áhrif á gagnsemi hennar.
Tilgangur skimunar er að afmarka
19