Ársrit Hins íslenska fræðafjelags í Kaupmannahöfn - 01.01.1923, Blaðsíða 98

98
Hákon Finnsson
Langbesta hjálpin við vinnuóreglunni eru traustar og
vandaðar girðingar um heimalönd bænda. f>ær útiloka
líka margt misklíðarefnið milli nágrannanna, svo að betri frið-
ur verður 1 sveitinni, en það er ein greinin sem snertir iijúa-
haldið. f’egar fjenaður á ekki að vera á afrjettum, er hann
betur trygður í girðingunum, og ekki er sá kosturinn minstur,
að miklu meiri tími verður afgangs gripahirðingunni til annara
arðbærra verka.
Það er mikill munur á að geta á skömmum tíma geng-
ið að öllum skepnum vísum, ellegar að leita og eltast við
fjenað dag eftir dag frá morgni til kvelds og hrökkva ekki
til. Slíkt rölt er líka leiðinlegt og þreytandi.
Alla hina miklu kosti traustra girðinga ættu bændur að
athuga vandlega nú í fólksskortinum, því hjer er um að ræða
mikilsvert atriði, er við kemur hjúahaldinu, efnahag þeirra og
framkvæmdum.
Vinnureikning1 ættu bændur að hafa við starfsfólk sitt,
bæði hjú og kaupafólk, sjer í lagi þar sem fólkið er margt.
Bóndinn hefur þá betra yfirlit yfir vinnu hvers eins, því hjer
þarf að gæta rjettlætis og sanngirni eins og í öðrum viðskift-
um. Þetta gerði honum hægra fyrir með að fá fólk sitt til
að vinna lengur suma daga eða á óvanalegum tíma, ef á
lægi. Það gerði fólkinu líka hægra um vik með að fá frídag
eða frístund í sínar þarfir. Með þessu móti myndi báðum
aðiljum finnast þeir fá aukið frelsi og svigrúm.
Samningsvinna. Reyna mætti að láta hjú fá ákvæðis-
vinnu (»accord«) við og við og haga henni þannig, að meiri
líkur yrði til að þau með góðu lagi hefðu heldur hag en tap.
Kæmi hagurinn fram í því, að þau rjeðu sjálf tímanum, sem
þau hefðu í afgang, eða ef þau ynnu meira, að borga þeim
fyrir viðbótina. Þetta gæti orðið til að auka skerpu og svo-
er í því nokkur fjörgandi tilbreytni.
Helgidagavinna. Öll ónauðsynleg vinna á helgum
dögum ætti að leggjast niður. En þegar svo bæri undir, að
mikið lægi við. ætti húsbóndinn hreinskilnislega að biðja fólkið
að rjetta sjer hönd, annaðhvort gegn borgun, sem undir þeim
kringumstæðum væri best og skemtilegast að borga út í
hönd eða skrifa vinnuna í innleggsdálk vinnureikningsins.
1 mótsetningu við það, sem nú er víðast, ættu allir
heimamenn að styðja að því, að helgidagarnir væru tiihlökk-
unarefni að fleiru leyti en hvíldinni. Styðja að því að yfir
sunnudeginum hvíli sá helgiblær og tign, sem hægra er
að finna en lýsa.