Andvari - 01.01.1979, Síða 106
104
FINNBOGI GUÐMUNDSSON
ANDVARI
Baldri fyrir alls konar háska, ok Frigg tók svardaga til þess, at eira skyldu Baldri
eldr ok vatn, járn ok alls konar málmr, steinar, jörðin, viðirnir, sóttirnar, dýrin,
fuglarnir, eitr, ormar.
En er þetta var gert ok vitat, þá var þat skemmtun Baldrs ok ásanna, at hann
skyldi standa upp á þingum, en allir aðrir skyldu sumir skjóta á hann, sumir
höggva til', sumir berja grjóti. En hvat sem at var gert, sakaði hann ekki, ok þótti
þetta öllum mikill frami.
En er þetta sá Loki Laufeyjarson, þá líkaði honum illa, er Baldr sakaði ekki.
Hann gekk til Fensalar til Friggjar ok brá sér í konu líki“
- og tekst að veiða upp úr Frigg, livaða hlutur það væri, er hefði ekki unnið eið
að því að eira Baldri, var síðan ekki seinn að ná í hann og fá í hendur Heði
blinda, er svo skaut honum að Baldri að tilvísun Loka, „ok hefir þat mest óhapp
verit unnit með goðum ok mönnum."
Með því að láta Loka hregða sér í konu líki, vill Snorri sýna það, sem orðað
er svo á einurn stað í Gísla sögu, að oft standi illt af kvenna hjali.
Þá er Baldr var fallinn, þá fellust öllum ásum orðtök ok svá hendr at taka til
hans, ok sá hverr til annars. . . . En þá er æsirnir freistuðu at mæla, þá var hitt þó
fyrr, at grátrinn kom upp. .. . En er goðin vitkuðust, þá mælti Frigg ok spurði,
hverr sá væri með ásum, er eignast vildi allar ástir hennar ok hylli ok vili hann
ríða á helveg ok freista, ef hann fái fundit Baldr, ok bjóða Helju útlausn, ef hon
vill láta fara Baldr heim í Ásgarð."
Frigg verÖur þannig fyrst til máls, þegar öllum ásum fallast orðtök. En þótt
sendiboða hennar, Hermóði inum hvata, takist að finna Baldur, vill Hél kerling
ekki sleppa honum lyrr en á það hefur verið látið
reyna, hvárt Baldr var svá ástsæll sem sagt er. „Ok ef allir hlutir í heiminum, kykvir
ok dauðir, gráta hann, þá skal hann fara til ása aftr, en haldast með Helju. ef
nakkvarr mælir við eða vill eigi gráta.“
Æsir sendu nú erindreka um allan heim að biðja, að Baldur væri grátinn
úr helju, og sem þeir
fóru heim ok höfðu vel rekit sín erindi, finna þeir í helli nökkurum, hvar gýgr
sat. Hon nefndist Þökk. Þeir biðja hana gráta Baldr ór helju. Hon segir:
„Þökk mun gráta
þurrum tárum
Baldrs bálfarar;
kyks né dauðs
nautka ek karls sonar,
haldi Hel því, er hefir."
En þess geta rrienn, at þar hafi verit Loki Laufeyjarson, er flest hefir illt gert með
ásum.
Segja má, að í allri þessari frásögn andi heldur köldu til kvenþjóðarinnar,
þar sem Loki er tvívegis látinn hregða sér í konu líki, er hann fvrst hefur uppi á
hinu hanvæna vopni, en síðar neitar að gráta Baldur úr helju.