Andvari - 01.01.1882, Blaðsíða 160

156
Um lánstraust
hlutabankar á Englandi, því þá réttu Englendíngar að
nokkru bankalög sín. Allir hlutabankar á Englandi og
Skotlandi eiga rétt á að senda eðr gefa út seðla. fetta
leyíi hafa og allar þíngfrjálsar nýlendur Englendínga,
og má því telja sjálfsagt, að stjórn vor í Danmörku
muni gjarna vilja unna oss eigi minna réttar, ef sjálfa
oss brestr eigi vit né framtak því til framkvæmdar.
fví þótt þjóðbankinn í Daumörku bafi einkarátt til að
láta út seðla, og slíkt einkaleyfi sé víðar í Norðrálfu,
þá er slíkt oss með öllu óviðkomandi.
Aðalstörf banka nú á dögum eru þessi:
1. Að kaupa við verði víxla kaupmanna, eðr for-
vaxta (discontere) þá, er svo er kallað, því bankinn tekr
þá er hann greiðir verð víxilsins fvrir fram vöxtu af
andvirðiuu fyrir þann tíma er víxillinn á þá eítir ólifaðan
til gjalddaga. Yextir þessir eru misjafnir eftir penínga-
þörf tímans.
2. Gefa út seðla, greiðilega að óskum handbafa,
og hefir bankinn þá til útláta sinna, svo sem til víxla-
kaupa eðr til greiðslu geymslufjár eðr til að íúka hverja
aðra skuldbindíng. Ganga seðlar þessir manna milli sem
peníngar, þar til ef einhverr handhafi þeirra óskar að
fá þeim skift í bankanum við peníngum.
3. Veita mönnum lán, annaðhvort í seðlum, pen-
íngum eðr hvorttveggja, gegn tryggíng eðr veði, svo sem
handveði í varníngi, einkum í dýrmætum smíðgripum,
gegn veði í verðbréfum svo sem ríkisskuldabréfum eðr
öðrum skuldbréfum, og gegn veði í jörðum*), húsum
eðr annarri eign veðtrygðri.
4. Veita mönnum, félögum og stofnunum opnurúm
eðr dálkarúm í bókum sínum til veðlausra lána, annað-
*) Ef einhver hálærðr lánfélagsmaðr vill kenna oss að bankar
láni eigi gegn jarðarveði, vil eg vísa honum til bankasögu
Svía að fornu og nýu.