Uppeldi og menntun - 01.01.1997, Blaðsíða 144

NÝSKÖPUNARSTARF Í GRUNNSKÓLA
Þróunarverkefnið Litli uppfinningaskólinn var upphafið að viðleitni til námsefn-
isgerðar á sviði nýsköpunar í grunnskóla. Verkefnið var einnar viku sumarskóli fyr-
ir börn og unglinga þar sem þróaðar voru kennsluaðferðir fyrir nýsköpunarnám og
nýtt var reynsla af námskeiðahaldi tveggja vetra í Foldaskóla í Grafarvogi undir
stjórn greinarhöfundar.
í kjölfarið fylgdi nokkurra ára námsefnisgerð, studd af skólamálaráði Reykja-
víkur, Þróunarsjóði grunnskóla og Vonarsjóði Kennarasambands íslands. Var náms-
efnið tilraunakennt í sérstaklega útnefndum móðurskóla nýsköpunar á íslandi,
Foldaskóla, sem fóstrað hefur nýsköpunarverkefnið frá upphafi.
HVAÐ ER NÝSKÖPUN?
Nýsköpun er ný námsgrein með eigin hugmyndafræði og áherslur bæði í kennslu
og námi. Nýsköpun er hugmyndavinna í víðum skilningi sem felur í sér leit að
lausnum á þörfum og vandamálum í umhverfi okkar eða endurbót og þróun á áður
þekktum fyrirbærum.
í skólastarfinu hefur nýsköpun verið skilgreind sem vinna með meginhug-
myndir eða verkefnavaka (konseptvinna) og byggist á því að finna upp eitthvað
nýtt eða að endurbæta eldri hugmynd (útlit, form og virkni). Meginhugmyndin
vekur verkefnið til lífs og fylgir því eftir allan þróunartíma þess.
HVERS VEGNA?
Nýsköpunarstarfið er á vissan hátt svar við skorti á skapandi áherslum í grunn-
skóla. Um árabil hafa skólamenn yfirleitt tengt sköpunarhugtakið við kennslu í list-
og verkgreinum sem einkum hafa lagt áherslu á hið listræna. En skapandi starf
getur átt sér stað í öllum greinum grunnskólans, vilji menn virkja og hagnýta þessa
gáfu barnsins í almennu skólastarfi. Nýsköpunarstarfið er þannig hugsað sem opn-
un og hvatning til skapandi starfs á öllum sviðum grunnskólans.
Starfið er einnig að nokkru leyti svar við ákalli atvinnulífsins til skólakerfisins
um atvinnuskapandi áherslur til framtíðar.
Nýsköpunin gengur út frá því að allir séu skapandi og geti hagnýtt sköpunar-
gáfu sína fái þeir í uppeldinu tækifæri til þess að þróa hana og þroska á meðvitaðan
og markvissan hátt.
Skólinn hefur hingað til lagt ofuráherslu á tileinkun þekkingar eða að búa
barnið á þann hátt undir lífið að efla færni þess og þekkingu á sem flestum sviðum.
Nú er rætt um markvissa þekkingarleit sem leið til aukins þroska á tímum upplýs-
ingasamfélagsins þegar aðgengi að upplýsingum er mikið. Nýsköpunarstarfið gerir
ráð fyrir hagnýtingu þekkingar sem byggist á markvissri þekkingarleit og leiðir af
sé tileinkun þekkingar og færni í ríkara mæli. Niðurstaðan ætti að vera skapandi
einstaklingur með frumkvæði og hæfni til að takast á við mismunandi aðstæður.
142