Uppeldi og menntun - 01.01.1997, Blaðsíða 43

DÓRA S. BJARNASON
Spurning tvö samanstóð af ellefu atriðum sem vörðuðu hugmyndir starfsfólks
um vinnubrögð við uppeldi fatlaðra og ófatlaðra barna í leikskólanum. Atriðunum
hafði áður verið skipt í þrjá flokka (sjá Töflu 2) á grundvelli fyrri rannsóknar og
kenninga um blöndun.11
Tafla 2 Hugmyndir starfsfólks um vinnubrögð við uppeldi fatlaðra og ófatlaðra barna á leikskólum. Flokkun atriða í spurningu tvö
FLOKKUR1 Atriði tengd sameiginlegu uppeldi FLOKKUR2 Atriði tengd aðgreiningu FLOKKUR 3 Hlutlaus atriði
a) Að búa til verkefni sem b) Að setja saman í hóp f) Að tryggja fötluðum og
krefjast samvinnu ... börn á sem líkustu ófötluðum börnum
i) Að styrkja jákvæð „þroskaskeiði" vinnufrið ...
viðhorf... c) Að þjálfa fötluð börn sér g) Að hafa almenna yfir-
k) Að fötluð börn fái d) Að nota þroskamat ... sýn yfir hvar börnin eru
jákvæð hlutverk ...
e) Að vinna að sameigin- h) Að hafa þroskaþjálfa á
legum verkefnum ... leikskólanum
j) Að notfæra sér sálfræði-
og sérkennsludeild
í fyrsta flokk var þeim atriðum skipað sem rannsóknir hafa sýnt fram á að hvetji til
virkrar samvinnu og fullgildrar þátttöku forskólabarna (og skólabarna) á breiðu
getu- og þroskastigi.121 annan flokk var skipað atriðum sem oft tengjast viðleitni
sérkennara eða þroskaþjálfa til að „lagfæra eða lækna galla" barns í anda atferlis-
stefnu. Mikil áhersla á þessi atriði einkennir oft faglega vinnu (þjálfun eða sér-
kennslu) með fötluðu barni einu sér, eða vinnu á sérdeildum og sérskólum.13 Til-
11 Hafa ber í huga að listi þessi sprettur af eigindlegum gögnum úr dagheimilisrannsókninni 1985-1986 og því
stigi þekkingar á „blöndun fatlaðra og ófatlaðra7', sem þá var í brennidepli (Peck o.fl. 1993). Fjallað verður um
niðurstöður af röðun sex af ellefu atriðum. Flokkur þrjú, hlutlausu atriðin f, g, h og j verða látin liggja milli
hluta hér.
12 Flokkur eitt. Hafdís Guðjónsdóttir 1994, Dóra S. Bjarnason 1992, 1995, Odom og Brown 1993, Richarz 1993,
Stone 1994, Stafford og Green 1996, Bicklen 1989, Ferguson 1996, Ferguson og Mayer 1996, Bricker 1995, Peck
1997.
13 Flokkur tvö. Kauffmann 1989, Kauffmann og Hallan 1993. Þessar staðhæfingar einar sér segja ekkert um það
hvar eða hvernig kennsla og þjálfun skuli eiga sér stað. Þær geta allar verið mikilvægar við faglegt skipulag
kennslu, uppeldis og þjálfunar í getublönduðum hópum undir formerkjum heildtæku skólastefnunnar, sem
byggist á markvissum vinnubrögðum við að mæta þörfum ólíkra barna í leikskóla fyrir alla. En þessar stað-
hæfingar voru snar liður í sérhæfðum vinnubrögðum sérkennara og þroskaþjálfa 1985-1986 og þá að mestu
utan seilingar fyrir almennar fóstrur og kennara.
41