Uppeldi og menntun - 01.01.1997, Blaðsíða 85

HAFDÍS INGVARSDÓTTIR
Hér á eftir verður greint frá reynslu þriggja kennaranema, þeirra Öldu, Elínar og
Ingu (nöfnum hefur verið breytt).
REYNSLA KENNARANEMA
Alda
forsaga
Alda var ekki dæmigerður nýliði. Hún kenndi almenna bekkjarkennslu fyrsta vet-
urinn eftir stúdentspróf í litlum skóla úti á landi. Það var dýrmæt en erfið reynsla,
þar sem hún rak sig á ýmislegt í tengslum við samskipti við nemendur og aga. Agi
er mikilvægur og kemur ekki af sjálfu sér.
Ég varð að lemja hnefanum í borðið en það er ekki þannig sem ég vil koma fram
[við nemendur]. (A/l)2
Nú hafði hún lokið B.A.-námi í tungumáli og var að velta því fyrir sér hvort hún
ætti erindi í kennslu vegna fyrri reynslu. Það var mjög einkennandi fyrir Öldu
hversu ákveðnar skoðanir hún hafði á tungumálakennslu frá upphafi.
Hann lét okkur sitja í hring og lét okkur gera alls konar verkefni. Góðir kennarar
nota mikið hópvinnu. Þeir standa ekki og messa yfir þér. (A/l)
Þarna virtist reynsla hennar af eigin kennurum, bæði góðum og slæmum, vera hinn
mótandi þáttur. Rauði þráðurinn í skoðunum Öldu var að nemendur þyrftu að vera
virkir en henni var ekki vel ljóst hvernig hún ætti að fara að því að virkja þá. Alda
gat ekki við upphaf náms skýrt nánar hvernig hópverkefni góðu kennararnir not-
uðu enda höfðu þeir kennt henni í grunnskóla og því langt um liðið. Hún rökstuddi
mál sitt með því að með slíkum kennsluaðferðum leiddist nemendum ekki og þá
fengju þeir áhuga á náminu.
Alda var frá byrjun mjög meðvituð um hlutverk kennarans, hann á að virkja
nemendur. Hún hafnaði alfarið lífseigum, hefðbundnum aðferðum eins og stílum
og þýðingum og lýsti framhaldsskólanámi sínu í tungumálum á eftirfarandi hátt:
Einn las upphdtt það sem við vorum búin að lesa heima, svo þýddum við, líka einn
í einu eða kennarinn spurði spurninga úr textanum. Svo skrifuðum við stíla. Við
fengum aldrei tækifæri til að tala sem var það sem við virkilega þurftum. (A/l)
Þetta var leiðinlegt nám og leiddi ekki til þess að nemendur lærðu það sem þeir
þurftu. Alda var í rauninni ekki komin í kennsluréttindanámið til að læra svo mikið
nýtt, miklu fremur til að fá staðfestingu á skoðunum sínum og til að læra hvernig
hún gæti útfært þær. Hún vildi fá að sjá kennara sem beittu slíkum aðferðum og
læra af þeim. Kennarinn var fyrst og fremst leiðbeinandi og verkstjóri. Að mati
Öldu var hlutverk hans að skapa góðan vinnuanda í kennslustofunni þar sem
nemendur væru að glíma við áhugaverð verkefni.
2 Reynsla þátttakenda er rakin í tímaröð og tilvitnanir í viðtölin eru merktar með númerum 1, 2, 3, o.s.frv. A/1
merkir þannig að tilvitnunin sé úr fyrsta viðtalinu við Öldu.
83