Hlín - 01.01.1926, Blaðsíða 96
94
Htín
hefir það á heildina? Hjálpar það mönnum í lífsbarátt-
unni? Eýkur það lífsþrótt hins hvíta kynflokks, eða flýtir
það fyrir úrkynjun hans? Flytir það fyrir för hans að
feigðarósi.
Nú er það að vísu satt, að svo stutt er síðan konur
fengu jafnrjetti við karla, að enn þá hefir tæplega unnist
sú reynsla, er svör við þessum spurningum verði bygð
á. En þá er því til að svara, að svo langt er síðan, að
kvenfrelsishreifingin fór að hafa áhrif á hugsunarhátt
kvenna og uppeldi, að þess sjást glögg merki nú, og
nægilega mikil til þess, að ráða megi nokkuð af því hver
áhrif breytingin hafi. Hitt veit jeg ofurvel, að rnikið vantar
á, að jeg hafi þá þekkingu á málinu, sem æskilegt væri.
Þetta mál er svo merkilegt og mikilsvarðandi, að jeg efast
um, að önnur mál varði menn meira. Skoðun sú, sem
jeg hefi myndað mjer um það, er að miklu leyti bygð
á lífsreynslu minni. Jeg hefi þótst finna glöggan eðlismun
karla og kvenna, og mjer hefir skilist, að sá eðlismunur
væri ekki aðeins afleiðing ytri aðstæðna eða lífskjara>
heldur væri þar um að ræða náttúrulögmál, lífslögmál.
Vel veit jeg það, að reynsla mín nær skamt og lítið er
á henni að byggja. En nú vill svo til, að síðustu árin
hefi jeg lesið ýmislegt, sem beint og óbeint styður þetta
og gerir það að verkum, að sú skoðun verður æ rót-
grónari hjá mjer, að kynþættinum stafi mikil hætta af því,
ef eðlismunur karla og kvenna verði þurkaður út, en nú-
tiðaruppeldi kvenna miði að nokkru leyti að þvi, eins og
kvenfrelsishreyfingin yfirleitt. Eru það einkum bækur
prófessors Edvards Lehmans um þessi efni, sem jeg hefi
stuðst við í þessum erindum.
II.
Til þess að skilja kvenfrelsishreyfinguna verður fyrst
að kynna sjer í stórum dráttum sögu hennar og þekkja
grundvallaratriði þau, er forkólfar hennar bygðu á. Koma