Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Blaðsíða 102
84
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
aldrei hef ég heyrt neinn ungling
lesa betur kvæði, enda dáðust allir
að því. Pilturinn heitir Gunnlögur
og er nú í háskóla suður í Banda-
ríkjum. Þú átt þar meðhaldsmann,
þar sem hann er.
Síðara atvikið er úr bréfi Magnús-
ar 6. september 1899:
Hér um daginn kom maður á leir-
ljósum sunnan tún, því það er fún
hjá mér eins og á heldri heimilum
á íslandi. Maðurinn reið mikinn,
eins og meiri háttar maður. „Þarna
kemur Hjörtur Leó,“ sagði ég við
sjálfan mig, og það var satt. Maður-
inn var Hjörtur Leó. Hann steig af
baki við húsdyrnar, sleppti hest-
inum í hána á túninu mínu, svo
hljóp hann inn (nefnilega Leó, en
ekki hesturinn), kastaði sér aftur á
bak í sóffann minn og heilsaði mér
þá fyrst (með handabandi, en ekki
kossi — í því sem öðru er hann
mjög ólíkur síra Jóni mínum). Jæja!
Hjörtur var ekki búinn að vera
fimm mínútur í sóffanum mínum
(því það var minn „prívate“ sóffi,
sem hann sat á) áður en hann fór
að lesa upp úr sér kvæði eftir þig.
Kvæðið var: „Vögguvísurnar“, sem
komu í „Hkr.“ í vor. Aldrei hef ég
heyrt eins aðdáanlega borinn fram
kveðskap eins og í það skiptið. Ég
vildi óska, að þú hefðir heyrt til
Hjartar það kvöld, sem hann dvaldi
hér hjá mér — hann er andlegur
fjörkálfur.
Þó að Magnús hlyti góða dóma
fyrir ljóðmælin ,snerist hugur hans
nú meir að skáldsagnagerð. í bréfi
9. júlí árið 1900 kveðst hann nýlega
hafa sent II. þátt Eiríks Hanssonar
áleiðis til Karls Kuchler, er síðar
muni koma honum til prentarans.
Segist Magnús hafa skrifað suma
kaflana fjórum og fimm sinnum og
engan kafla sjaldnar en þrisvar. í
sama bréfi segir hann m. a.:
Ég er byrjaður á nýrri sögu, sem
ég ætla að kalla: „Brazilíu-fararnir.“
Ég er þegar búinn með nokkra
kapítula. Það er langt síðan ég hugs-
aði mér ganginn í þeirri sögu, og
hefi ég haft mikið fyrir að fá mér
nákvæmar upplýsingar viðvíkjandi
ferðalagi og kjörum þeirra íslend-
inga, sem fluttu til Brazilíu.
Ég er í svipinn hættur við alla
ljóðagerð; og fái ég ekki verri dóm
um næsta þátt „Eiríks“ en þann,
sem þegar er útkominn, þá hætti ég
algerlega við ljóðagerð.
Mun Magnús einkum eiga við
ummæli Þorsteins Erlingssonar (x
Bjarka 10. okt. 1899), Jóns ólafsson-
ar (í Nýju Öldinni í desember 1899)
og sr. Friðriks Bergmanns (í 9- ur'
gangi Aldamóta 1899). Fara þeir allir
vinsamlegum orðum um þennan
fyrsta þátt Eiríks Hanssonar og spn
vel fyrir höfundi. Þó að ég viti ekki,
hvort Magnús hefur, þegar hann
skrifar bréf sitt (9. júlí 1900) veri
búinn að sjá dóm Valtýs Guðmunds-
sonar í Eimreiðinni (VI. árg. 1^2'
bls.), set ég hér smákafla úr honum,
þar sem hann tekur í sama streng
og hinir:
Er frásagan hin skemmtilegasta
og ber vott um eigi alllitla ska
söguhæfileika hjá höfundinum-
Verði áframhaldið jafngott og Þ^.
fyrsti kafli, þá verður hann e
neðstur á bekk meðal íslenz
sagnaskáldanna. Málið er og ^ur -
lipurt, ekki sízt, er þess er r
höfundur hefir alið mestan a
sinn í Ameríku.