Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Blaðsíða 114

96
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
ryð fær grandað — skítt með þær!
You can’t take it with you. En
hvernig er svo komið með vorar
líkamlegu erfðir, t. d. lit húðar, hára
og augna, vaxtarlag, skapgerð,
m. fl. o. fl., Ætli það gangi ekki alt
bráðlega úr sér, þegar landar og
löndur ganga í hjónasæng og annað
með alskonar útlendu hyski og þó
bolsar séu? Sömu útreið fá vorar
andlegu erfðir, þegar ekki finst
lengur landi hér, sem talar eða les á
íslenzkt mál. Og mun þessa ekki
lengi að bíða. Nú þegar er svo
komið, að finnist unglingur, sem
stautfær er á íslenzku, er honum
hampað á opinberum mannamótum
líkt og sýningargrip. Þar er hann
látinn þylja sögur og kvæði yfir
húsfylli af fólki, sem fæst skilur
íslenzku. Og beri lesturinn það með
sér, að lesarinn skilji sjálfur hvað
hann er að fara með, þykir sú kunn-
átta ganga kraftaverki næst. Hann
er settur í íslenzk fréttablöð og gert
þar jafnhátt undir höfði spreng-
lærðum fyrirlesara-prófessórum þó
þeir geti haldið ræður í stórborgum
álfunnar og gert stykki sín hvort
sem heldur er á íslenzku eða ensku.
(Hér vitnar bréfritarinn í Lögga og
Kringlu). Og ekki er að sjá, að ungir
lærdómslandar fljúgist á um, að
komast undir háskólastólinn í Win-
nipeg. Þar mun lífið vera daufara
en svo. Væri það á annan hátt,
mundu þau Löggi og Kringla geta
þess. Og hvers er þá að vænta í
framtíðinni? — Og stóllinn uppá
kvart-miljón og meira til — herre-
gúð! — Ekki vantaði, að Tom Tinde
kynti sér íslenzk málefni. En alt
sem hann hafði upp úr því, var
ógleði og ergelsi, sem vall útúr
bréfum hans, líkt og syði uppúr
grautarpotti.
Ég geri hvað ég get. Sýni honum
fram á alt, sem hann græðir á þvi,
að kynnast mér og Lögga og Kringlu
og öðrum íslenzkum verðmætum,
er telja megi andleg, „gull og ger-
semi“ og — kvóta Sólon okkar. Öll
þessi „djásn og dýrmæti“ hljóti að
efla leikaraskap hans og andagift og
muni reynast honum vegaljós og
fótalampi á listavegi hans með
ágætum, bæti ég við til uppbótar.
En allar fortölur mínar reyndust
árangurslausar. Tom Tinde sér ekki
lengur útúr sótþoku örvæntingar-
innar og tekur að kvóta Kristján —
„Lífið alt er blóðrás . . .“ o. s. frV-
En þó var annað verra. Rödd hans
hætti að birtast í útvarpinu. Og sa
ég þá fyrst hversu langt hann var
leiddur. Ég spyr hann hvað val 1
þögninni. Hann svarar með annar1
spurningu. — Hvers virði er oss^
og frami á ensku, höfum vér týn
vorum dýrmæta menningararfi? °»
kvótar enn Kristján — „Myrkur
hylur marar-ál . . o. s. frv. ’
Svona var hann umventur!
Þegar þannig er komið skírskota
ég málinu til eðallyndis, u^
mennsku og kærleikslundar 1°
Tinde, og raunar allra þeirra dyg ^
sem einn landa prýða, og te ^
allri minni víðtæku þekkingu
lífeðlisfræði, heimspeki og fóa® ,
fræði, til að skýra fyrir honum n _
yztu æsar, hvernig íslenzkar ei
eiga eftir að bæta eðli og inlU-
annara þjóða. — Hver veit, s 1
ég honum, hver veit hvílíkur un ^
máttur leynist í einum íslenz
blóðdropa? í einu kvintini af fr°n
um merg? Hvað lýsti betur m