Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1955, Blaðsíða 116
98
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
mínum og lagt upp í krossberaleit.
Finnur hann ágætan landa og kross-
festan norðarlega í Kalíforníu, á
pikkniki þar, og fer brátt vel á með
þeim. Þeir ganga afsíðis út í lund
einn mikinn og fagran og ræða þar
krossmál fram á rauða nótt. Lætur
inn krossfesti dæluna ganga og
skýrir málið af mælsku og dóm-
greind. Telur upp allar þær dygðir,
sem krossverðar eru og in mismun-
andi stig manndóms og menningar,
er krossarnir tákna. — Því til eru
litlukrossar, miðlungskrossar og
stórukrossar, segir krosslandinn.
Hann lýsir prýðilega allri dipló-
matiskri tekník sem útheimtist til
þess að verða krossfestur; og kveðst
fús til að fylgja Tom Tinde að
málum.
Alt bréfið bar vott um áhuga höf-
undarins fyrir íslenzkum orðum og
erfðum. Meðal annars kvaðst hann
skoða krossana sem einskonar lög-
boðinn gjaldmiðil eða valútu, eða
víxil uppá andlegar lífsnauðsynjar
íslendinga, sem í erfðir ganga. Hann
hafði þegar ásett sér að vinna til
krossfestingar á mjög svo frumlegan
en þó viðeigandi hátt. Fyrirætlun
hans var sú, að finna öllum íslenzk-
um orðum og krossum í Ameríku
sama stað. Með því eina móti yrðu
íslenzk menningarverðmæti varð-
veitt hér vestra. Ýmiskonar öryggis-
geymslur hafði hann hugsað sér.
Blágrýtisvörðu á Gimli eða öðrum
viðeigandi sögustað. Háskólastólinn
í Winnipeg. Hellisskúta einhvers
staðar og einhvers staðar, þar sem
líkt hagar til og í Kentökkí og
Kanagulli er komið fyrir. Nógur
tími að gera út um staðinn. Þó væri
nauðsynlegt, að vinna bráðan bug
að málinu, áður en íslenzk andleg-
heit hér hafa öll gufað upp ....
Alt fram að þessu hafði áhugi og
andagift bréfritarans hrifið mig með
sér og í svipinn hélt ég okkur báða
hólpna, en áttaði mig fljótt. Upp-
fræðslu Tom Tinde í krossólógíu var
meir en lítið ábótavant. Bersýnilega
var honum ókunnugt um þá laga-
grein, sem ákveður, að allir krossar
skuli endursendast til íslenzkra
stjórnarvalda að berunum látnum-
(Þetta sagði mér fróður landi, og þó
hann sé ekki krossfestur, er hann
svo gætinn og sannorður, að ég trui
honum). En ekki bar ég djörfung til
að benda vini mínum á yfirsjón
hans eða öllu heldur Alþingis. Hann
mundi komast að því sanna fyrr eða
síðar. Er á meðan er, hugsaði eg-
Og skruggan skall á fyrr en varði.
Innan hálfs mánaðar kemur harm-
kviða frá Tom Tinde, og var aldeilis
ekkert ljóðabréf, en hreinn skáld-
skapur, fullur sorgar, eymdar og
þjáninga. En vel var drápan kveðin,
kröftug, kjarnyrt og in frumleg'
asta. Til að staðfesta þann dóm minn
nægir eftirfarandi erindi, sem grip1
er úr kviðunni:
Einginn hunzar íslending
Eftir hann er dáinn;
Þyrpast allir þann um kring-
Þylja lof um náinn.
Þóttist ég nú sjá hvað verða vildii
og kom ekki á óvart fréttin um s ys
farir skáldsins. Ég rakst á fréttm
af tilviljun, í stórblaði frá San
fransíkó. Hermdi blaðið, að inn vl
sæli og víðþekti þulur og útvarp
leikari, Tom Tinde frá Hollivuda-
hefði farist í fossi, að fjölda man