Ritið : tímarit Hugvísindastofnunar - 01.01.2003, Qupperneq 165

George Dickie
Stofhunarkenningin um list
Formáli
í áranna rás hef ég gert fjórar tilraunir til þess að færa í orð skilgreiningu
á listinni sem stofnun. Með listinni sem stofnun á ég við þá hugmynd að
listaverk séu list vegna þeirrar stöðu sem þau hafa innan ramma stofinun-
ar. Fyrstu atrennuna gerði ég árið 1969 í tímaritsgrein. Næstu tvær at-
rennur - árið 1971 og 1974 - voru minni háttar tilraunir til endurskoð-
unar. Arið 1984 reyndi ég að endurskoða kenninguna frá grunni. Eg kalla
fyrstu þrjár atrennurnar „fyrri útgáfu stofnunarkenningarinnar“. Ég kalla
fjórðu og síðustu tilraunina „síðari útgáfu stofnunarkenningarinnar“. I
fyrstu atrennu (fyrri útgáfunnar) orðaði ég skilgreininguna með eftirfar-
andi hætti:
Listaverk í lýsandi merkingu er 1) smíðisgripur 2) sem þjóðfé-
lagið eða einhver undirhópur þjóðfélagsins hefur lýst hæfan tdl
skoðunar.1
Ég gerði mér fljótt grein fyrir því að þegar talað er um að þjóðfélagið eða
einhver undirhópur þjóðfélagsins lýsi eitthvað hæft til skoðunar gefi það
ranglega í skyn að fistaverk séu sköpuð af þjóðfélaginu eða einhverjum
undirhópi þjóðfélagsins sem heild, en það var alls ekki ætlun mín. Hér
og í öllum síðari umræðum um stofnunarkenninguna hef ég verið að
reyna að ná því sem gerist þegar listamenn skapa list, hvort sem það er
einstaklingur að mála málverk eða hópur að búa til kvikmynd. Jafnvel í
þessari fyrsm grein og þrátt fyrir að orðalag skilgreiningarinnar sé
kannski misvísandi þá staðhæfði ég skorinort að stöðu hæfis til skoðunar
1 George Dickie, „Defining Art“, American Pbilosophical Quarterly 6 (1969), bls. 252.
í63