Tímarit Máls og menningar - 01.12.1948, Blaðsíða 128
206
TÍMARIT MÁLS OG MENNINGAR
niður hinar lognu merkjalínur, sem. afturhaldið leitast nú við að
draga, — þessi sviknu greiningarmörk, sem það reynir að þröngva
upp á mannkynið. Fram á það verður aðeins sýnt með því að beita
marxiskum skilningi, að fáni „hinar vestrænu siðmenningar“, sem
nú á að bera í fylkingarbrjósti í nýrri gereyðingarstyrjöld, er hið
gamla hakakrossflagg auðvaldsins, sama merkið og þeir Hitler
og Goebbels drógu að hún til að reyna að fylkja vegvilltum lýð
til krossferðar gegn bolsjevismanum. Siðmenningin, sem við allir
erum arfbornir til, er aðeins ein, og nú er hún að taka þeim stakka-
skiptum, sem þeir Marx og Engels spáðu fyrir heilli öld. Það, sem
er að hverfa, er vald hinnar fornu borgarastéttar yfir þjóðfélaginu.
Og til þess að halda í þessi völd hótar afturhaldið nú að grípa
til styrjaldar, — það er lokaráð þess til að verja óverjandi virki
sín. Vísindi nútímans eiga yfir risaöflum að ráða, sem nú eru færari
til þess en nokkru sinni áður að tryggja öllum góð lífskjör, en
afturhaldið hamlar því vitandi vits, að þau verði notuð í því skyni,
en beitir þeim í laumi til að undirbúa styrjöld. Hvað því kann að
verða ágengt í þessu efni, er undir því komið, að hve miklu leyti
þjóðir heimsins láta blekkjast um, hversu málum er í raun og veru
háttað.
Marxisminn einn gerir það fært að skoða aðstæður hverrar stund-
ar í ljósi umfangsmeiri sögulegra hreyfinga, þannig að leiðin út úr
hverju vandamáli verði lifandi þáttur í samfelldri framvindu. Það
er af því, að gildi marxismans felst ekki fyrst og fremst í lausn ein-
stakra viðfangsefna, heldur fremur í hinu að sýna, hvaða verkefni
skal leysa og hver þeirra séu brýnust. Hann er ekki fjarrænt, óhlut-
stætt kerfi til að sníða eftir ókomna tíma, heldur lifræn og sveigj-
anleg aðferð, sem við sjálfir getum notað til að ákveða framtíð
okkar.
Ásgeir Blöndal Magnásson þýddi.